این مراسم با قرایت آیاتی از کلام الله مجید توسط مسعود گرجی، پخش سرود جمهوری اسلامی ایران و پخش کلیپی از غزه آغاز شد. بهرام عظیمی اجرای این مراسم را برعهده داشت که در ابتدای مراسم با اشاره به جایگاه ویژه موزه هنرهای معاصر تهران گفت: خیلی از بزرگان هنرهای تجسمی و هنرهای دیگر این‌جا جایزه گرفتند و کارهایشان به نمایش درآمد و کلا کلاس و سطح موزه هنرهای معاصر تهران ویژه است و باید قدر یک سری چیزها را دانست.

امیر عبدالحسینی دبیرکل جشنواره اولین سخنران مراسم بود که در سخنانی بیان کرد: دفتر شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به همراهی چهره‌ها و سرآمدان هنرهای تجسمی آراسته و با حضور استادان هنر و هنرمندان شریف هنرهای تجسمی ایران اسلامی گشوده شد. سرآغاز این دفتر به «هنر نوآور، خلاق، وحدت‌بخش و امید آفرین» اختصاص یافت تا ارزش‌های هنری برآمده از اندیشه خلاق و نگاه نوآور هنرمندان این رویداد بر دل پر امید نظاره‌گران آثارشان بنشیند و بر همدلی اهالی فضل و فرهنگ و دانش و هنر بیافزاید.

وی ادامه داد: اقبال و استقبال کمی و کیفی اهالی هنرهای تجسمی برگ زرین دیگری در دفتر جشنواره شانزدهم شد و در ادامه نیز حضور جامعه دانشگاهی در کنار جامعه حرفه‌ای هنر بر کیفیت آن افزود تا دستاوردهای درخشان هنرهای تجسمی معاصر به شایستگی ارایه شود. ارسال ۱۰۰۷۶ اثر از ۳۴۲۹ هنرمند در تمام بخش‌های جشنواره شانزدهم و گردآوری ۸۵۹۷ اثر در بخش نمایشگاه‌های استانی با عنوان تجسم هنر از ظرفیت گسترده هنرهای تجسمی کشور حکایت دارد.

عبدالحسینی عنوان کرد: در این میان ۷۷۱ اثر از ۵۱۷ هنرمند در مؤسسه فرهنگی هنری صبا به نمایش گذاشته شده که در کنار بخش‌های دیگر جشنواره روز سه‌شنبه ۱۰ بهمن به روی هنرمندان و هنردوستان گشوده خواهد شد. در بخش تجسم هنر نیز در مجموع ۱۵۳۹ اثر از ۴۲۰ هنرمند در ۳۲ استان کشور ارایه شده است.

وی با اشاره به حضور چهره‌های شاخص هنر در تهران و سایر استان‌ها و حضور بانوان هنرمند در تمام بخش‌ها، توضیح داد: افزوده شدن بخش‌های دیوارنگاری شهری با ۴۰ اثر، ناشران کتاب‌های تجسمی با معرفی بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب و شکل‌گیری بازار هنر شامل ۱۱۲ اثر از ۹۲ هنرمند، از نقاط عطف شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر بر شمرده می‌شود.

دبیرکل جشنواره هنرهای تجسمی فجر در ادامه گفت: امروز این دفتر، سرشار از نقش و رنگ و طرح و حجم در پیش روی استادان، هنرمندان، دانشجویان، پژوهشگران و هنردوستان گسترده است تا آثار ارزشمندی در بخش‌ها و گرایش‌های مختلف هنرهای تجسمی معاصر را به نمایش بگذارد. آثاری که از ذهن پویا، نگاه نافذ، جان شیفته، دل پر نور و روح صیقل یافته هنرمندان تجسمی برآمده و با رنگ‌های بی‌کران بر دیوارهای نمایشگاهی جشنواره در موزه هنرهای معاصر تهران و مؤسسه فرهنگی هنری صبا خوش نشسته است.

وی اظهار کرد: مفاخر هنرهای تجسمی به روایت موزه هنرهای معاصر تهران آغازگر جشنواره شانزدهم شده تا شروع جشنواره به نام بزرگان هنر مزین شود؛ مفاخری که در ادوار گذشته نشان عالی جشنواره را دریافت کرده‌اند و یا در این دوره و دوره‎های بعد، جشنواره هنرهای تجسمی مفتخر خواهد بود که نشان عالی فجر را دریافت خواهند کرد.

عبدالحسینی افزود: در این بخش ۷۰ اثر از ۵۵ ستاره درخشان هنر از گنجینه موزه هنرهای معاصر رخ نموده و زینت‌بخش جشنواره شانزدهم شده است. در ادامه نیز ۵ اثر از ۲ هنرمند صاحب‌نام و تأثیرگذاری به نمایش در آمده که به تازگی آسمانی شده‌اند تا یاد و نامشان در جشنواره شانزدهم جاری شود. زنده‌یادان جلال شباهنگی و منوچهر صفرزاده. روحشان شاد.

وی در پایان سخنانش گفت: بخش «آینه در آینه» که از ۲ سال گذشته با تدبیر سید عباس میرهاشمی دبیر کل چند دوره از جشنواره فجر به ساختار این رویداد افزوده شده، پس از مروری بر نقاشی‌های انقلاب در دوره چهاردهم و نمایش عکس‌های انقلاب در دوره پانزدهم، در قدمی دیگر به مروری بر پوسترهای شاخص سال‌های انقلاب اسلامی ایران پرداخته و ۹۸ پوستر از آن روزگار را شامل می‌شود.

محمد خراسانی زاده رییس شورای سیاستگذاری جشنواره هنرهای تجسمی فجر در ادامه گفت: در آستانه جشن‌های دهه فجر، با افتخار اعلام می‌کنم به بزرگترین جشن انقلاب خوش آمدید. جشنواره هنرهای تجسمی فجر این‌جا وسعتی بی‌نظیر دارد چراکه این‌قدر پرتراکم و تلاطم است که قابل مقایسه با هیچ کدام از هنرها نیست. اگر همه عناصر سینما را جمع کنیم، چند هزار نفری خواهند شد و همچنین در بخش‌های موسیقی و تئاتر هم همین‌طور. اما این جمعیت پرشمار و ظرفیت بی‌نظیر امسال در جشنواره هنرهای تجسمی فجر، خودش را به خوبی به نمایش گذاشته است.

وی بیان کرد: تاکید داشتیم جشنواره باید جشن مشترک همه هنرمندان با هر رویکرد و سلیقه‌ و ذایقه‌ای باشد و افتخار می‌کنم به دست شما بوسه بزنم تا این امر محقق شود و همه با هم و بدون در نظر گرفتن دیدگاه‌های متفاوت کنار هم بیاییم و خلاقیت هنرمندان پیشکسوت و جوانان را شاهد باشیم.

خراسانی‌زاده با اشاره به صحبت‌های بهرام عظیمی درباره جایگاه موزه هنرهای معاصر تهران گفت: موزه هنرهای معاصر تهران یکی از پشتوانه های این جشنواره است و البته دیگر پشتوانه ما هنرمندانی هستند که در این جمع حضور دارند. این‌ها همه بخشی از کمیت‌هاست اما کیفیت را شما قضاوت کنید. از امیر عبدالحسینی تشکر می‌کنم که پای کار ایستاد تا با هم مسیری را شروع کنیم و این آغوش باز خواهد بود برای همه هنرمندان با هر طرز فکری که بخواهند زیر پرچم کشورشان کار انجام دهند.

محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه و بعد از شوخی‌ها و دیدگاه‌های بهرام عظیمی، با بیان داستانی به زمان اشغال پاریس توسط ارتش آلمان و تفاوت صحبت‌ها و نظرات مردم در زمان صلح و جنگ، اشاره کرد و گفت: وقتی همه چیز به هم می‌ریزد مرد و نامرد مشخص می‌شود. کشور ما تحت اشغال نیست اما با شرایط تحریم مواجه هستیم و در این شرایط همراهی‌ها و همدلی‌ها ارزش دارد و به همین دلیل، از همه افرادی که سال گذشته دست ما را در برگزاری جشنواره فجر گرفتند و همدلی ها را زیرپا نگذاشتند و برای رواج امید در میان مردم ایثار کردند، تشکر می‌کنم.

وی تصریح کرد: این جشنواره چشم امید بسیاری از هنرمندانی است که به پای این درخت نشسته‌اند تا شانزده ساله شود و امیدواریم که ساقه‌های درخت جشنواره در تمامی جهان گسترده شود.

محمود سالاری، معاون امور هنری وزارت فرهنگ در آیین افتتاح فجر شانزدهم گفت: فروغ جشنواره هنرهای تجسمی فجر به برکت شمع وجود هنرمندانی است که از گذشته تا به حال برای رشد این نهال زحمت کشیدند و آن را به درختی شانزده‌ساله تبدیل کردند.

در ادامه عظیمی نسبت به میزان جایزه‌های جشنواره واکنش نشان داد و گفت: ۱۴ سال پیش در جشنواره‌ای ۴ سکه جایزه گرفتم که ارزش آن ۴ میلیون تومان و بسیار زیاد بود و پارسال در جشنواره‌ای جایزه گرفتم که جایزه‌اش ۴ میلیون تومان بود و واقعا از این موضوع ناراحت شدم چون جایزه خیلی مهم است و یک هنرمند به عشق جایزه در جشنواره حضور می یابد و انگیزه او اول مادی و بعد معنوی است پس از شما آقای سالاری و خراسانی زاده خواهش می‌کنم که ۵۰ میلیون تومان جایزه جشنواره را بیشتر کنید.

پس از این انتقاد عظیمی، مسعود زنده روح کرمانی دبیر هنری جشنواره نیز به قرایت پیام محمود فرشچیان پرداخت و گفت: بسیار مفتخرم قرایت پیام استادی بزرگ نصیبم شد.

در متن پیام محمود فرشچیان آمده بود:

«به نام خداوند جان و خرد/ هنرهای تجسمی گنجینه‌ ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. طراحان، نقاشان، خوشنویسان، نگارگران، تصویرسازان، سفالگران و سایر هنرمندان عرصه طرح و نقش و حجم و تصویر، سنت‌های هنری گذشتگان را با نگاهی معاصر به تصویر می‌کشند و برای آیندگان ماندگار می‌کنند. جشنواره هنرهای تجسمی فجر به عنوان گسترده‌ترین جشنواره هنری کشور بستری است تا استادان هنر و جوانان هنرمند دستاوردهای هنری خود را ارایه و برگ دیگری به تاریخ شکوهمند فرهنگ ایران اسلامی افزون کنند. اکنون که این رویداد به شایستگی در گام شانزدهم خود قرار گرفته است، قدردان استادان، هنرمندان، دبیران، داوران و شرکت‌کنندگان آن هستم و دست تمام خادمین هنرهای تجسمی را به گرمی می‌فشارم. به ویژه برای جوانان هنرمند حاضر در این رویداد که در اعتلای این هنر شریف می‌کوشند سلامتی و توفیق روزافزون آرزو دارم.»

در پایان مراسم افتتاحیه نیز نمایشگاه آثار مفاخر هنرهای تجسمی به روایت موزه هنرهای معاصر تهران و «آینه در آینه ۳» (پوسترهای مقطع انقلاب و پس از آن) در گالری‌های موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح شد.

در بخش مفاخر هنرهای تجسمی بیش از ۸۰ اثر از ۵۵ هنرمند و در بخش پوسترهای انقلاب ۹۷ اثر از ۲۷ هنرمند به نمایش درمی‌آید.

در این نمایشگاه که در تمامی گالری‌های موزه برگزار شده است، آثار هنرمندانی از جمله حسین محجوبی، ابوالقاسم سعیدی، محمدحسین حلیمی، محمدعلی رجبی، ناصر اویسی، یعقوب امدادیان، جلیل رسولی، کاظم چلیپا، حبیب‌الله صادقی، حبیب الله آیت الهی، نصراله افجه‌ای، حسین خسروجردی، جلال شباهنگی، ابوالفضل عالی، حمید شریفی آل هاشم، مرتضی کاتوزیان، محمد خزایی، کوروش شیشه‌گران، بهزاد شیشه‌گران، اسماعیل شیشه‌گران، مصطفی گودرزی، علیرضا عمومی و … به نمایش گذاشته شده است.

نشر اول: مهر