محمدحسین حقیقت یکی دیگر از فیلم اولی­های جشنواره چهل و دومین فیلم فجر است که پرواز ۱۷۵ را ساخته است. این فیلم به تهیه­‌کنندگی سعید شرفی­‌کیا و با بازی جمشید هاشم پور، ثریا قاسمی، جعفر دهقان، اسماعیل خلج، رضاتوکلی، مجید پتکی و اتابک نادری تولید شده است. فیلم «پرواز ۱۷۵» در زمان حال و در بستر یک جریان پرهیجان اتفاق می‌­افتد. طوریکه، این مضمون پیوندی است بین اتفاقات زمان جنگ که در ادامه برخی از آن را روایت می‌کند.

خبرنگارسینماصبا با این کارگردان جوان گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:

کمی شما را بشناسیم.

متولد ۱۳۷۶ هستم. تقریبا حدود ۱۲-۱۳سال است که در بخش فیلم و سینما فعالیت می‌­کنم. قبل از آن نیز، جسته گریخته مسئولیت­‌های تحقیق، پژوهشی و نگارشی انجام داده‌ام. اما فیلم سینمایی «پرواز ۱۷۵» اولین کار بلند سینمایی من است، البته قبل از آن، سه کار کوتاه کارگردانی کردم که در برخی جشنواره­‌ها حضور پیدا کرد. همچنین در گروه کارگردانی و برنامه‌­ریزی چند پروژه سینمایی و تله فیلم به عنوان دستیار اول کارگردان و مدیر برنامه­‌ریزی و البته در چند پروژه سینمایی دیگر به عنوان سرپرست گروه کارگردانی حضور داشتم. در چند مستند نیز به عنوان دستیار و در برخی‌ از آنها به عنوان کارگردان فعالیت داشتم. از طرفی در بخش‌های دیگری همچون تدوین نیز دستیاری کردم. اما در آخر خدا را شکر که با توفیق آن، توانستم «پرواز ۱۷۵» رو به عنوان اولین کار سینمایی خود بسازم .

ایده اولیه ساخت فیلم «پرواز ۱۷۵» چطور شکل گرفت؟

اگرچه در سال­های اخیر، طیف محدودی در سینمای ایران تلاش داشتند با مهندسی سلایق، ذهن مخاطب را به سوی تفکر خود بکشانند و طوری وانمود کنند که سینما فقط تعریفی است که آنان می­‌گویند اما واقعیت غیر قابل انکار، این است که سینمای دفاع مقدس همچنان بین مردم کشور جایگاه خودش را دارد و به تبع آن، دغدغه طیف وسیعی از کارگردانان سینمای ایران نیز هست. دغدغه­‌ای که اگر مورد توجه و حمایت قرار گیرد، اگر برایش قالبی مناسب و به روز در نظر گرفته شود، حتما و قطعا مخاطب با آن  ارتباط برقرار می­‌کند. لذا در آن مقطع زمانی متوجه خواهیم شد که همین هنرمندان و فیلمسازان چه افتخاراتی را در سینمای دفاع مقدس رقم خواهند زد. از طرفی، من به عنوان یک ایرانی و عضو کوچکی از هنر مملکت نتوانستم نسبت به این بخش از تاریخ سرزمینم بی­‌تفاوت باشم.

تحقیقات و پژوهش فیلمنامه چقدر طول کشید؟

حدودا دو سال به صورت مستقیم و غیرمستقیم، متمرکز بر تحقیقات و پژوهش فیلمنامه بودیم و در این مدت چندین‌­بار بازنویسی کردیم تا فیلمنامه نهایی شکل گرفت. این فیلم در ژانر دفاع مقدس است و یک ملودرام شیرین را روایت می­‌کند. اما مشخصا موضوع آن مربوط به شهدای غواص است. لذا برخی افراد فکر می­‌کنند که فیلم­های دفاع مقدس حتما باید در میدان جنگ اتفاق بیفتد درحالیکه این اثر اینطور نیست. هرچند در ژانر فیلم­های دفاع مقدس آثار ارزنده‌­ای ساخته شده و من دست سازنده آنان را می­‌بوسم اما فیلم «پرواز ۱۷۵» هیچ شباهتی به آن آثار ندارد.

چه تفاوتی با فیلم‌­های دیگر دفاع مقدسی دارد؟

باتوجه به فضا و اتمسفرحاکم، توانسیم به فرم و ساختار مدنظر دست پیدا کنیم  و سعی کردیم در یک ساختار بدیع به آن بپردازیم. در واقع ساختار فیلم «پرواز ۱۷۵» متفاوت­تر از آن چیزی است که از یک فیلم دفاع مقدسی می‌توان انتظار داشت. به همین جهت این اثر نسبت به آثار دیگر دفاع مقدس تفاوت‌هایی دارد که ممکن است برای مخاطب جذاب­تر باشد. لذا ترجیح می‌دهم که بیشتر مخاطب و اصحاب رسانه در این باره اظهار نظر کنند.

همه چیز طبق برنامه‌­ریزی پیش رفت؟

طبیعتا کارهایی که از فیلمنامه خوبی برخوردار باشند و در زمان تولید بخواهند هدفمند و با تایم برنامه‌­ریزی مناسب پیش روند، نیازمند این موضوع هستند که حتما کارهای مربوط به زمان پیش تولید به درستی و نظم انجام شود تا در زمان تولید مشکلی ایجاد نشود. بنابراین ما نیز از مسئله جدا نبودیم و تمام دکوپاژ و مراحل پیش تولید قبل از پروسه تولید انجام شد تا بتوانیم به نتیجه و برنامه‌­ریزی مدنظر خود برسیم.

لوکیشن‌­های فیلمبرداری کار در چه مناطقی بود؟

خوشبختانه یا متاسفانه پراکندگی لوکیشن­‌ها بسیار زیاد بود و با مشکلات زیادی مواجه شدیم. در واقع حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد لوکیشن‌ها داخلی و الباقی خارجی بود. بخشی از لوکیشن­ها در مناطق تهران، اهواز، آبادان، اروندکنار و بخشی دیگر در شهرک دفاع مقدس فیلمبرداری شد. البته فیلمبرداری در شهرهای جنوبی کشور به دلیل گرمای طاقت فرسا بسیار سخت و دشوار بود که با چالش­‌های زیادی روبرو بودیم.

در این اثر از جلوه‌­های بصری و میدانی استفاده شده؟

همانطور که گفتم به دلیل اینکه فضای فیلم در میدان جنگ نیست، آنچنان از جلوه‌­های میدانی استفاده نکردیم، اما در قسمت­های مختلف نیازمند جلوه‌های بصری بودیم که قبل از تولید هدف ­گذاری و نقطه‌­گذاری­‌های لازم انجام شد و در تولید و پس تولید نیز به درستی ارائه داده شد.

اتفاق ویژه‌­ای در روند تولید فیلم بود که بخواهید به آن اشاره کنید؟

جذابیت و اتفاق ویژه در این اثر کار با نوجوانانی بود که تجربه زیادی نداشتند و کار با آنان نیازمند تمرین­های بسیار بود، هرچند این اتفاق سخت و چالش‌های زیادی به همراه داشت. از طرف دیگر کارکردن با اساتید و بزرگان سینما تجربه شیرین و لذت­بخش این فیلم بود.

بهترین سکانس فیلم از نظر شما؟

طبیعی است که به عنوان کارگردان با تمام سکانس‌های فیلم زندگی کردم و به تمام فیلم عشق می­‌ورزم اما مهم این است که باید مردم ارتباط برقرار کنند. به جد معتقدم که برخی از دیالوگ­های فیلم کم‌­نظیر هستند و تاثیرگذاری­ لازم را خواهند داشت.

سخن پایانی؟

خدا را شکر در طول کار با دوستان همدل و صمیمی هم مسیر بودیم که در بخش فنی و پشت صحنه مشغول به کار بودند. در صحنه نیز بازیگران پیشکسوتی چون جمشید هاشم پور، ثریا قاسمی، جعفر دهقان، اسماعیل خلج، رضاتوکلی و… همراه ما بودند. لذا نیاز است از تمامی عوامل و بازیگران که برای خلق این اثر سعی و تلاش داشتند، تشکر ویژه کنم. همچنین این فیلم با بودجه بخش خصوصی و بدون کوچک­ترین حمایت از نهاد­های دولتی ساخته شده که لازم است از موسسه سینمایی نگار فیلم تبیان که به من اعتماد کرده و سرمایه‌گذاری فیلم را انجام دادند تقدیر و تشکر ویژه کنم.

نشر اول: روزنامه صبا

*معصومه دهقان نژاد