به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، نمایش «و او جان من است» به نویسندگی «ایوب آقاخانی» و کارگردانی «حمید حرا» که اجراهای خود را از ۲۷ام خردادماه در تالار وحدت آغاز کرده است. نمایشی حاصل از نگاهی روشن‌فکرانه به دین و موضوعی بسیار حائز اهمیت؛ این نمایش پر بازیگر در تلاش است تا نگاهی ورای نگاه های افراطی به دین و سنت پیامبراکرم (ص) داشته باشد.

ما در این نمایش با سنت «مباهله» مواجه می‌شویم و سنجش فرد دروغ‌گو و خاطی. علم قلیل برای درک حرف این نمایش کافی است تا بتوانیم درک کنیم آنچه را بر صحنه آورده است.

در نمایشنامه اثر ما با تکنیک «نمایش در نمایش» طرف هستیم که مدتی‌ست اجرای باکیفیتی از آن به چشم نمی‌خورد و این تکنیک دیرینه که از زمان «شکسپیر» تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است در این نمایش کار می‌کند و درک مضمون قصه را به وسیله‌ی اینترلود «میان پرده»هایی برای مخاطب سهل‌تر می‌کند. درام به شکل غیرخطی پیش می‌رود و ما مدام در زمان حال و گذشته در حال گذار هستیم.

باتوجه به جو موجودی که در تئاتر پایتخت برقرار است نمایش‌های مذهبی امروز توسط عمده‌ی جامعه‌ تئاتری‌ها به زیر تیغ نقد کشیده می‌شود، فارغ از مضمون و تم و درام و طراحی و کارگردانی و انگار زمانی که گروهی نمایشی مذهبی کار می‌کنند، یک هیچ از گروه‌هایی که آثار غربی و یا تالیفی به صحنه می‌برند عقب هستند؛ و تئاتر ایران دقیقا از همین نقطه است که ضربه و جراحت جدی دیده است.

در کارگردانی «و او جان من است» خلاقیت‌های نمایشی سرشار است. جنس فضاسازی و میزانسن‌ها و تلفیق فرم و ماشینری و نور و امثالهم باعث شده است که لحظاتی تالار وحدت بدل به نجران شود برای مخاطبان،درگیری زبان آرکائیک و عامیانه‌ی معاصر که پیش از کارگردانی در متن نمایشنامه دراماتیزه شده است،اینجا نیز به درستی درک شده است و باعث شده است که مخاطب با ترازوی قیاس به سراغ بررسی این دو زبانی که در طول نمایش جاری است بیاید.

نور و صحنه نیز به یاری این اثر می‌شتابند تا بیشتر «مباهله» را درک کنیم و گریزی به چند صد سال قبل بزنیم، این دو مورد مذکور عاملی بسیار مهم و تاثیرگذار در خلق چیزی بسیار مهم و کیمیا در تئاتر امروز هستند؛ یعنی «اتمسفر» همان عاملی که از هر عامل دیگری پیشتازتر است در درگیر کردن مخاطب.

بازیگران این نمایش نیز به درستی کنار هم چیده شده‌اند و اکثریت آن‌ها دونقش را ایفا می‌کنند اولی خودشان و دومی کاراکتری فرسنگ‌ها دور از خودشان و این سوئیچ رفتاری موضوعی سخت و پیچیده است که این بازیگران بسیار فائق بر این امر هستند و ما می‌توانیم هم گروه بازیگرانی در زمان حال ببینیم که سیر تمرینات نمایشی را طی می‌کنند و هم کاراکتر های در نجران و هر دو را به مقدار کافی درک کنیم؛ در کل «و او جان من است» حاصل یک تفکر روشن به دین و یک کارگردانی دقیق در نسبت با متن است و همین است که آن‌ را دلنشین می‌کند؛ شاید از منظر حجم عمده‌ای از جامعه‌ هنری کشورمان این نمایش روشن‌فکر نباشد اما یقیننا حرف برای گفتن دارد.

«و او جان من است» را باید دید تا به همراه درک مشقت موجود در خلق و ارائه‌ یک اثر نمایشی، گذری نیز بر برهه‌‌ای از تاریخ صدراسلام کرد و دریافت که مهربانی دل به دست می‌آورد و نه شمشیر و درفش به قول شعری که منسوب به حضرت مولاناست؛

بسیار تیغ دیده‌ام که دو نیمه کند یکی

نازم به تیغ محبت!که دو نیمه را یکی کند…

علی حیدری