رضا عاطفی تهیه‌کننده و کارگردان مستند در گفت‌وگو با خبرنگار سینما صبا، درباره فعالیت این روزهای خود گفت: نزدیک به یک سال است که پژوهش و تحقیق پیرامون موضوع یک دریاچه باستانی که در مرکز ایران بوده است را شروع کرده‌ام و شاید حدود سه ماه دیگر زمان نیاز داریم تا به نتیجه قابل قبول برسیم.

وی ادامه داد: این پروژه بین‌المللی است و نمی‌توانم خیلی درباره موضوع آن توضیح بدهم ولی همانطور که عرض کردم پیرامون بقایای به جا مانده از یک دریاچه باستانی است که شهر ری را به بخش میانی افغانستان وصل می کرده است.

این مستندساز درباره حضور در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» مطرح کرد: باتوجه به زمانی که این کار باید طی کند، فکر نمی‌کنم از نظر زمانی به جشنواره «سینماحقیقت» هجدهم برسد. این کار پر هزینه است و از ابتدا خواستیم تا یک کار خوب و درخور مخاطب بسازیم. بخشی از سرمایه آن از طریق سرمایه گذار خصوصی و بخشی نیز از آلمان تحقق یافته است. به همین دلیل بعد از اتمام فیلم باید با تهیه کننده خارجی مشورت کنیم و ببینیم در چه جشنواره‌هایی شرکت کنیم. ازطرفی هم احتمال می‌دهیم که این پروژه یک فیلم بلند باشد و حتی این احتمال وجود دارد که شاید از نظر مدت زمان اثر به استانداردهای جشنواره «سینماحقیقت» نخورد. به هرحال باید فیلم ساخته شود تا بتوانیم درست درباره آن تصمیم بگیریم.

عاطفی درباره اوضاع کنونی مستند در کشور توضیح داد: تعداد تولیدات مستند بالا رفته است و نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که متاسفانه برخی هر کاری را مستند می گویند و استانداردها تغییر کرده است. تا جایی که برخی حتی تولید محتوای مدیا را هم مستند می گویند و اصلا خبری از تحقیق و پژوهش و پروسه تولید نیست و هیچ ساختاری هم ندارند. این اتفاق به این دلیل خوب است که فیلمسازهای حرفه ای را قدری تکان می دهد و آن ها را نسبت به این اوضاع هوشیار می کند. اما از طرف دیگر سطح سلیقه مردم را بسیار پایین می آورد. خطر دوم این اتفاق هم بحث معیشتی مستندسازان حرفه ای است.

وی افزود: شاید در حال حاضر چشم مستندسازان حرفه ای که ارتزاقشان از این حوزه است؛ به پروژه هایی مانند پروژه ملی مستندنگاری و طرح های این چنینی است. وگرنه چون متاسفانه بخشی از مخاطب عام هم سفارش دهنده مستند شده اند و به دلیل هزینه‌ها و سطح توقع پایین، مستندسازان حرفه‌ای نمی‌توانند کار و حیات حرفه‌ای خود را ادامه دهند.

رضا عاطفی درباره عرضه آثار مستند در پلتفرم‌ها بیان کرد: همانطور که می دانید؛ کار اصلی پلتفرم‌ها سرگرمی است. مخاطب هزینه می کند تا خوراک سرگرمی بگیرد. اگر مستندها در بحث پخش سینمای مستند موفق نبوده اند، ایراد از فیلم‌های مستند ما است. چند مستند داریم که می‌توانند در سبد سرگرمی خانواده ها قرار بگیرند؟ فیلم‌های مستند ما واقعا در جشنواره‌های متعدد بین‌المللی درخشان هستند و جوایز بسیاری را هم کسب می‌کنند ولی این سوال مطرح است که در اکران چقدر موفق بوده‌اند؟ به فردی که در خانه نشسته است نمی‌توان دستور داد که مستند نگاه کن! او به دنبال سرگرمی خود است. فیلم‌های مستند ما در فضای جشنواره ها جواب می‌دهند.

کارگردان مستند «پدرم ایران، مادرم ایران» با اشاره به چرخه معیوب اقتصاد سینمای مستند عنوان کرد: چرخه اقتصادی سینمای مستند ما معیوب است. انگار مستندهای تولید شده قرار نیست در سبد فرهنگی و سرگرمی خانواده‌ها قرار بگیرند. در حالی که در تمام دنیا به این شکل است. تا زمانی که سود مستندساز (تهیه‌کننده و کارگردان) در تولید باشد، اوضاع سینمای مستند همین خواهد ماند. تا زمانی که صرف در تولید است و ارتزاق مستندساز از بودجه گرفتن است، شرایط تغییری نخواهد کرد. این چرخه اقتصادی باید تغییر کند.

رضا عاطفی در پایان گفت: امیدوارم این حرف من باعث سوتفاهم برای دوستان و عزیزان نشود. خود من هم تهیه‌کننده هستم و کاملا با فراز و فرودها آشنا هستم. چیزی که می‌خواهم بگویم این است که متاسفانه برخی از تهیه‌کنندگان مستند ما صرفا مادرخرج هستند. پول می گیرند و پخش می‌کنند و اصلا به عرضه اثر فکر نمی کنند. چون اهمیتی برایشان ندارد. ولی اگر مجبور باشند که پول را برگردانند؛ به سراغ راه‌های مختلف ازجمله همین پلتفرم‌ها می روند و حتی سعی می کنند که فیلم جذاب تری بسازند که عرضه و فروش موفق‌تری هم داشته باشد. هرچند که شاید آسیب‌هایی مانند فاصله گرفتن از فضای روشنفکری را هم به همراه داشته باشد ولی باید بند ناف اقتصادی سینمای مستند به عرضه و پخش وصل باشد و مردم را پای کار بیاورد.