به گزارش خبرنگار تجسمی صبا، حسین عبدی، متولد تهران، با بیش از ۲۷ سال تجربه در زمینه طراحی گرافیک و تبلیغات، به عنوان یک فریلنسر حرفه‌ای شناخته می‌شود. او هم‌اکنون به عنوان استاد مهمان دانشگاه و عضو انجمن‌های بین‌المللی متعددی از جمله انجمن بین‌المللی طراحان فرهنگ طراحی بین‌المللی چین-اروپا (CEIDA)، انجمن و کمیته داوری شبکه بین‌المللی خالقان بصری رد (RINC) در مکزیک، انجمن طراحان گرافیک جهانی (WGD)، و کمیته سازمان هنر و طراحی پاکستان (PADO) فعالیت می‌کند. همچنین، او عضو انجمن طراحان گرافیک ایران (IGDS) و موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر ایران است.
عبدی در بیش از ۱۷۵ نمایشگاه هنری و طراحی گرافیک در کشورهای مختلف از جمله لهستان، آمریکا، فرانسه، اسپانیا، کره جنوبی، ژاپن، یونان، مجارستان، چین، مکزیک، ترکیه و امارات متحده عربی شرکت کرده و جوایز بین‌المللی متعددی از جمله یک مدال طلا و پنج مدال نقره کسب کرده است. او به عنوان داور در برخی رویدادها و مسابقات بین‌المللی طراحی گرافیک نیز دعوت می‌شود.
در دوران فعالیت هنری خود، عبدی از آموزه‌های استادان برجسته‌ای همچون محمد علی شاکری راد، حسین خسروجردی، دکتر جواد علیمحمدی اردکانی و دکتر مسعود سپهر بهره برده و شاگردی آنان را افتخار خود می‌داند. او به عنوان طراح گرافیک، گرافیک آرتیست و مدیر هنری شناخته می‌شود و در زمینه کیوریتوری گرافیک و تدریس دانشگاهی نیز فعالیت می‌کند. از علایق و تخصص‌های او می‌توان به ایده‌پردازی هنری-تبلیغاتی، گرافیک هنری و نمادشناسی اشاره کرد و یکی پژوهش‌هایش شامل بررسی نمادشناسی پوسترهای دوران هشت ساله جنگ ایران و عراق است.
تعدادی از آثار او در زمینه طراحی پوستر در موزه‌های گالری معتبر جهانی مانند موزه گالری ماگما در ایتالیا و رتروآوانگاردا در لهستان، که آثار شاخص هنر معاصر را آرشیو می‌کنند، در کنار هنرمندانی چون میلتون گلیزر، فرانچسکا بالارینی و رضا عابدینی گردآوری شده است. وی در طول دوران حرفه‌ای خود جوایز متعددی از جمله یک مدال طلا و برونز از فدراسیون علوم، فرهنگ و هنر آسیا در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، پنج جایزه نقره بین‌المللی و مقام سوم از جشنواره TED در بخش هنرهای تجسمی در دانشگاه کلورادو آمریکا در سال ۲۰۲۴ کسب کرده است. همچنین وی به عنوان یکی از مشاوران و متخصصان بین‌المللی خلاقیت با انجمن پوسترتریتوری (قلمرو پوستر) در کالیفرنیا همکاری دارد که در زمینه برگزاری نمایشگاه‌ها و رخدادهای هنری و طراحی گرافیک فعالیت می‌کند. با این هنرمند گفتگویی انجام دادیم که از نظرتان می گذرد:

٭٭٭جایگاه گرافیک در ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
– گرافیک ایران با ترکیب خلاقانه‌ای از هنر سنتی و نوآوری‌های مدرن به‌ عنوان زبانی رسا و گویا برای بیان فرهنگ و هویت ایرانی شناخته می‌شود. این هنر با نمایش پویایی و خلاقیت توانسته است هویتی منحصر به فرد و بین‌المللی ایجاد کند و در حوزه‌های مختلف مانند طراحی پوستر، تایپوگرافی و طراحی جلد کتاب به ویژه در زمینه ی تصویرگری کتاب کودک و نوجوان پیشرفت‌های چشمگیری داشته باشد. گرافیک ایران آینه‌ای تمام‌نما از تاریخ و فرهنگ غنی ایران است و با بهره‌گیری از غنای فرهنگی و تاریخی این سرزمین، آثاری بی‌نظیر و مورد توجه جهانی خلق کرده است و می توان توجه به جزئیات، به کارگیری المان‌های پر نقش و نگار با کنتراست رنگی مضاعف و استفاده از رسم الخط فارسی در قالب تایپوگرافی را از ویژگیهای اصلی در آثار طراحان شناخته شده و پدیدآوران دوران مدرن گرافیک ایران، نام برد

٭٭٭وضعیت هنرمندان این حوزه را چطور ارزیابی می کنید؟ کمی درباره گرافیک معاصر نیز توضیح دهید.
-هنرمندان ایرانی با استفاده از فرم‌ها و نمادهای بومی، هویتی خاص و متمایز در میان گرافیک جهانی پیدا کرده‌اند و آثارشان در نمایشگاه‌های بین‌المللی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. گرافیک معاصر ایران از اوایل قرن بیستم شکل گرفت و تأثیرات هنرهای سنتی ایرانی و جریان‌های گرافیکی غربی را در خود جای داده است به شکلی که با بهره‌گیری از تاریخ و فرهنگ غنی خود و با ظهور فناوری‌های دیجیتال در دهه‌های اخیر به شکوفایی چشمگیری در عرصه بین‌المللی، به‌ ویژه در بخش هنر-گرافیک دست یافته است. کمتر رویداد، جشنواره یا نمایشگاهی در سطح جهانی یافت می‌شود که در آن نامی از طراحان نوظهور ایرانی چه در بخش ارائه آثار و چه در بخش داوری به چشم نخورد. این هنر همچنین در زمینه‌های تبلیغاتی، تجاری، فرهنگی، اجتماعی و هنری نقش مهمی ایفا کرده است. از پوسترهای فرهنگی گرفته تا بسته‌بندی‌های خلاقانه، گرافیک ایرانی توانسته است هویت و روحیه ایرانی را به خوبی منعکس کند. امروزه، شاهد تنوع و تکثر در سبک‌ها و رویکردهای مختلف در گرافیک ایران هستیم. طراحان ایرانی با جسارت و جسورانه بودن از به کارگیری رنگ‌ها و فرم‌های غیرمعمول واهمه‌ ندارند و با الهام از مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی روز، آثاری خلق می‌کنند که مخاطبان را به چالش می‌کشند و به تفکر وا می‌دارند و اما از طرفی باید توجه داشت که در شرایط رو به گسترش کنونی، طراحی و خلق تصویر در گرافیک به دلیل نفوذ تکنولوژی و تأثیر آن بر نسل جوان، از خلاقیت، مفهوم، عناصر زیبایی‌شناختی و اصول علمی بنیادین طراحی گرافیک تهی می‌شود. به‌ویژه با ظهور هوش مصنوعی که ارزش پژوهش و تحقیق در روند تولید محصول مطلوب را کم‌رنگ می‌سازد. این نکته بسیار حائز اهمیت است و نیازمند توجه ویژه‌ای در حوزه‌های آموزشی و تجاری است تا از خطرات آن کاسته شود.

٭٭٭به نظر شما دوران شکوفایی گرافیک مدرن ایران چه زمانی است؟
– آغاز دوران شکوفایی گرافیک مدرن ایران را می‌توان با اسامی اساتیدی چون مرتضی ممیز، کامران کاتوزیان، قباد شیوا، فرشید مثقالی، بیژن جناب، ساعد مشکی، آیدین آغداشلو،ابراهیم حقیقی، جواد پویان، مهدی سعیدی، حسین خسروجردی و پریسا تشکری شناخت که از برجسته‌ترین و پیشگام‌ترین طراحان گرافیک ایران هستند و هر کدام با سبک و رویکرد منحصر به فرد خود، تأثیر بسزایی در شکل‌گیری و تحول هنر گرافیک در کشور داشته‌اند.
تا پیش از دهه ۴۰ در ایران رشته‌ای به نام گرافیک وجود نداشت و به لطف تلاش‌های مرتضی ممیز و جمعی از هم‌نسلانش که در دانشکده هنرهای زیبا تحصیل کرده و در رشته نقاشی فارغ‌التحصیل شده بودند این رشته در دانشکده هنرهای زیبا تأسیس و پایه‌گذاری شد. وی همچنین نقش کلیدی در تأسیس نهادهای مدنی مانند سندیکا و انجمن گرافیست‌های ایران داشت و برای احقاق حقوق صنفی طراحان تلاش‌های فراوانی انجام داد.
یکی دیگر از تاثیرگذارترین طراحان گرافیک در دوران مدرن ایران کامران کاتوزیان است که به عنوان یکی از پیشگامان گرافیک تجاری و مطبوعاتی در ایران شناخته می‌شود و نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه این رشته در کشور ایفا کرد. وی در طراحی پوستر، نشریات، بسته‌بندی‌ها و لوگوهای تجاری فعالیت گسترده‌ای داشت و اسلوگان یا شعار تبلیغاتی را به عنوان یکی از مهم ترین ارکان و عناصر بنیادین یک اثر گرافیکی بخصوص در حیطه تبلیغات به کار بست و ترویج داد.

٭٭٭ کمی درباره گرافیک در ایران و ویژگی‌های آن صحبت کنید.

– خصوصیات درون‌کادری و بصری طراحی گرافیک ایران، ترکیبی از هنر و فرهنگ سنتی ایرانی و اصول فنی طراحی گرافیک غربی است. این سبک با تأکید بر عناصر هویتی و فرهنگی ایران نظیر نمادها و نقوش اسلیمی، خطوط نستعلیق و کاشی‌کاری‌های ایرانی، گرافیک ایران را از سایر سبک‌های گرافیکی جهان متمایز می‌کند. استفاده خلاقانه از تایپوگرافی و خط فارسی، توسط طراحانی مانند رضا عابدینی که با ترکیب خطاطی سنتی و طراحی مدرن، زبان بصری منحصر به فردی ایجاد کرده‌اند، تأثیر زیادی بر گرافیک معاصر داشته است. یکی از ویژگی‌های بارز گرافیک ایران استفاده از رنگ‌های متنوع و شاد، رنگ‌های تند و کنتراست‌های قوی برای جلب توجه و ایجاد تمرکز بصری است که به ایجاد سلسله‌مراتب بصری در طراحی کمک می‌کند. همچنین، توجه به خوانایی و وضوح پیام در طراحی گرافیک ایران اهمیت زیادی دارد. هنرمندان ایرانی با استفاده از خطوط خوانا، فونت‌های مناسب و چیدمان منطقی عناصر در صفحه، پیام را به‌راحتی به مخاطب منتقل می‌کنند.
٭٭٭ به نظر شما سبک های گرافیک ایران بیانگر چیست؟
-بطور کلی برای طراحی مطلوب، نحوه ی اجرا و رویکرهای خلق آثار جدا از مکاتب اصلی و شناخته شده ای همچون مکتب لهستان، سوئیس یا باهویس نمی تواند باشد و دیزایینرهای آکادمیک با آمیختن اصول علمی با فرهنگ بصری و آموزه های سنتی این صنعت را در ایران همگام ساخته اند وتنوع سبک‌ها و رویکردهای مختلف در گرافیک ایران نشان‌دهنده آزادی عمل هنرمندان ایرانی است که از تکنیک‌ها و ایده‌های متنوع برای خلق آثار خود استفاده می‌کنند. این تنوع، گرافیک ایران را به عرصه‌ای پویا و خلاق تبدیل کرده است. علاوه بر این، بسیاری از هنرمندان گرافیک ایران با طنازی و ظرافت کلامی به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پرداخته و از گرافیک به عنوان ابزاری برای بیان دیدگاه‌ها و اندیشه های خود استفاده می‌کنند. این تعهد اجتماعی، گرافیک ایران را از گرافیک صرفاً تجاری و تبلیغاتی متمایز کرده و آن را به رویکردهای هنر گرافیک لهستان نزدیک می‌کند.
در اینجا برای شناخت بیشتر نسبت به طراحی گرافیک ایران، می‌توانیم به طور اجمالی به برخی از نظرات پیشکسوتان این رشته در ایران و جهان بپردازیم. گرافیک ایران به عنوان زبانی رسا و گویا برای بیان فرهنگ و هویت ایرانی مطرح است. این هنر با تلفیق هنر سنتی و نوآوری، به زیبایی هویت ایرانی را به تصویر می‌کشد و آینه‌ای تمام‌نما از تاریخ و فرهنگ غنی ایران است. به گفته مرتضی ممیز، گرافیک ایران زبانی گویا برای بیان فرهنگ ایرانی است و جلیل رسولی نیز بر پویایی و خلاقیت آن در سطح جهان تأکید دارد. بیژن جناب‌ هنر گرافیک ایران را به عنوان ترکیبی از هنر سنتی و نوآوری معرفی می‌کند که توانسته به زیبایی هویت ایرانی را به نمایش بگذارد.
قباد شیوا معتقد است که این هنر با الهام از هنرهای سنتی و ترکیب نوآوری‌های مدرن، هویتی منحصر به فرد و شناخته‌شده در سطح بین‌المللی ایجاد کرده است. رضا عابدینی نیز بر این باور است که گرافیک ایران با تکیه بر خلاقیت و نوآوری، در حوزه‌های مختلف مانند طراحی پوستر، تایپوگرافی و طراحی کتاب، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته و جوایز بین‌المللی بسیاری کسب کرده است. از منظر استفن هلر، منتقد و مورخ برجسته گرافیک، این هنر با بهره‌گیری از غنای فرهنگی و تاریخی ایران، آثار بی‌نظیری خلق کرده که در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفته‌اند. میلتون گلیزر، طراح مشهور آمریکایی، گرافیک ایران را هنری غنی و پیچیده می‌داند که در عین حفظ اصالت، نوآوری‌های مدرنی را در خود جای داده است. آلان فلچر نیز معتقد است که گرافیک ایران با استفاده از فرم‌ها و نمادهای بومی، هویتی خاص و متمایز در میان گرافیک جهانی پیدا کرده و آثار هنرمندان ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی بسیار مورد توجه قرارمی‌گیرند.