ایرج محمدی تهیه‌کننده تلویزیون و سینما در گفت‌وگو با خبرنگار سینما صبا، درباره خواسته‌های خود از دولت جدید گفت: هر دولتی که در راس امور قرار بگیرد با دو موضوع مواجه می‌شود. یکی از آن‌ها مربوط به زیرساخت اقتصادی صنعت سینما بوده و دیگری مربوط به زیرساخت فرهنگی است. در زیر ساخت اقتصادی باید باید شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که از ضرر و زیان ممانعت به عمل آید. در سینما چنین ضمانتی وجود ندارد، اما مگر می‌شود کشوری همچون ایران که سینمای آن در سطح جهان مطرح است، به یکباره با افت شدیدی رو به رو شود؟ مشخص است که جنس سرمایه‌گذاری‌ها با زیر ساخت اقتصادی همخوانی ندارد.

محمدی با بیان اینکه از میان صد و پنجاه فیلمی که هر سال در این سینما ساخته می‌شوند، تنها دو تا پنج فیلم فروش فوق‌العاده‌ای را تجربه می‌کنند، ادامه داد:  باقی آثار باید تنها به دنبال بازگشت سرمایه باشند. نباید اجازه دهیم این صنعت زیان‌ده شود و دیگر سرمایه گذاران رغبتی برای ورود به سینما نداشته باشند. برای مثال شاید با درنظر گرفتن بهای بلیط کم‌تر برای سینمای اجتماعی بتوان برخی از مخاطبان را به تماشای این فیلم‌ها دعوت کرد. اگر بسته‌های تشویقی در اختیار سینماداران قرار بگیرد آن‌ها نیز سانس‌های بیشتری را به نمایش چنین آثاری اختصاص خواهند داد و از این طریق می‌توانیم مخاطبان را به دیدن آثار اجتماعی، کودک و نوجوان و… ترغیب کنیم.

او با بایان اینکه با افزایش فیلم‌های کمدی ذائقه مخاطب از پنج سال پیش تا کنون تغییر زیادی پیدا کرده است، افزود: تمایل تماشاگران بیشتر تماشای فیلم‌های کمدی است. سینمای اجتماعی در شرایط فعلی وضعیت نامناسب و مهجوری را تجربه می‌کنند. یک فیلم باید دارای استاندارد مناسبی باشد تا مورد استقبال مخاطب قرار بگیرد اما در شرایط فعلی و در میان انبوه فیلم‌های کمدی، فیلم‌های مربوط به سینمای اجتماعی راه خود را پیدا نمی‌کنند و در نتیجه دیده نمی‌شوند. فیلم‌هایی که از موضوع و کیفیتی مناسبی برخوردار هستند اما با این وجود در مقابل سینمای کمدی نمی‌توانند عرض اندام کنند.

تهیه کننده مجموعه «فاصله‌ها» یادآور شد: توجه بیش از حد به گونه کمدی باعث نادیده گرفته شدن رسالت فرهنگی در سینما می‌شود. اگر تمام تهیه‌کننده‌ها و سینماداران تنها به این هنر به چشم بیزینس نگاه کنند، مطمئنا از نظر فرهنگی سینمای اجتماعی و خانوادگی دچار آسیب‌هایی خواهد شد. در صورتی که در گذشته سینمای اجتماعی به معضلات بسیاری می‌پرداخت و اتفاقا مورد توجه تماشاگر نیز قرار می‌گرفت و فروش مناسبی را تجربه می‌کرد. برای مثال اکران فیلم «ملاقات خصوصی» با استقبال زیادی رو به رو شد، اما امروز اگر چنین فیلمی ساخته شود باز هم می‌توان چنین فروشی را برای آن متصور بود؟

وی خاطرنشان کرد: تهیه‌کننده‌ها و سرمایه گذاران به دنبال تولید اثری هستند که سودی را نصیب آن‌ها کند، در نتیجه آثار اجتماعی را برای تولید انتخاب نمی‌کنند. فیلم‌های کمدی که این روزها روی پرده هستند عموما توسط بازیگرانی ثابت به تولید رسیده‌اند. مقصر چنین وضعیتی نه بازیگران و نه کارگردانان هستند. ادامه این وضعیت باعث می‌شود تا پس از مدتی تماشاگران از چنین آثاری خسته شوند، چراکه ذائقه انسان به طور مرتب در حال تغییر است.

این تهیه کننده باسابقه درباره سینمای اجتماعی ادامه داد: این سینمای اجتماعی کشور است که می‌تواند در عرصه جهانی مورد توجه جشنواره‌ها قرار بگیرد. در نتیجه مسئولین فرهنگی سینما باید نوعی استراتژی فرهنگی را تعیین کنند که تمام گونه‌های سینمایی بتوانند روند رشد و پویایی خود را طی کنند. شاید در برخی مواقع نیاز به بسته‌های حمایتی باشد تا مخاطب دوباره با سینمای اجتماعی و خانوادگی آشتی کند. متاسفانه بسیاری از ژانرها در سینمای ایران مغفول مانده است در صورتی که مخاطبان به آن علاقه‌مند هستند.

وی گفت: امروزه بسیاری از مخاطبان تلویزیون و پلتفرم‌ها به فیلم‌های معمایی و پلیسی علاقه نشان می‌دهند و از آن استقبال می‌کنند. این مسئله نشان می‌دهد که جامعه نیازهایی دارد که اهالی سینما باید آن‌ها را مورد تاکید قرار دهند. متاسفانه امروز با چالش غلبه فیلم‌های کمدی بر ژانرهای دیگر رو به رو هستیم. باید با نگاهی عاقلانه در وزارت ارشاد و صنوف سینمایی این موضوع دنبال شود تا شاهد تنوع ژانری در سینما باشیم.

این تهیه‌کننده درباره «نیلگون» و علت تاخیر در اکران آن نیز گفت: تولید فیلم «نیلگون» در سال ۹۸ به اتمام رسید و بلافاصله باید در چرخه اکران و نمایش قرار می‌گرفت اما با وقوع بحران کرونا، به یک‌باره سینماها تعطیل شدند و وقفه‌ای در اکران این اثر به وجود آمد. ضمن اینکه سرمایه گذار علاقه داشت تا اکران فیلم در شرایطی عادی صورت بگیرد.

وی افزود: زمانی که اکران فیلم‌ها مجددا در سینماها از سر گرفته شد، با سیل عظیمی از فیلم‌های کمدی رو به رو بودیم. در نتیجه مدتی در نوبت اکران قرار گرفتیم تا در نهایت فیلم راهی پرده سینما شد. متاسفانه از تولید تا نمایش این اثر پنج سال به طول انجامید و هنوز بسیاری از آثار قدیمی‌تر از نیلگون نیز فرصت اکران پیدا نکرده‌اند.

او درباره فعالیت‌های اخیر خود گفت: فیلم سینمایی «ماه پنهان» اثری خانوادگی و اجتماعی است و درون قصه، التهابی ویژه وجود دارد که بخشی از آن مربوط به مسائل اجتماعی بوده و بخش دیگر حیطه خانواده را دربرمی‌گیرد. تعهدات انسان‌ها نسبت به یکدیگر و قول‌هایی که به آن عمل نمی‌شود و طلبکاری افراد از یکدیگر موضوع اصلی این فیلم را شکل داده است. این اثر هم‌اکنون در مرحله تدوین قرار دارد و امیدوارم تا زمان جشنواره بتوانیم نسخه نهایی این فیلم را آماده کنیم.

محمدی افزود: یکی از وظایف ما تهیه‌کننده‌های قدیمی این است که از فیلم سازان اول حمایت کنیم. آقای یکانی اولین کار سینمایی خود را مقابل دوربین برده است در نتیجه تلاش کردم اندوخته‌ها و تجارب خود را در اختیار او قرار دهم تا کارگردان جدیدی به سینمای ایران معرفی شود. ضمن اینکه موضوع این اثر و داستان آن برای من جذابیت‌هایی داشت. در طی مراحل تولید، فیلمنامه چند بار مورد بازنویسی قرار گرفت و امیدوارم اتفاق‌های مثبتی برای این فیلم رخ دهد.

او در ادامه به صبا گفت: من در سال ۱۴۰۱ فیلم «سینگو» را در ژانر کودک به کارگردانی علیرضا محمدی ساخته‌ام اما شرایط را در حال حاضر برای اکران آن مناسب نمی‌دانم، در صورتی که در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی حاضر بوده و جوایزی را به دست آورده است و بازار فیلم اروپا نیز رایت فرهنگی آن را از ما خریداری کرده است. ما این فیلم را با بودجه کاملا شخصی تولید کردیم در صورتی که  امروز شرایط مناسبی برای نمایش آن وجود ندارد و نوعی فیلم سوزی اتفاق می‌افتد. تبلیغات یک فیلم سینمایی برای مدت یک ماه نیاز به سرمایه میلیاردی دارد اما چنین آثاری متاسفانه سرمایه خود را باز نمی‌گرداند.  پلتفرم‌های خارجی به دنبال این هستند تا «سینگو» را از ما خریداری کنند اما من مشتاق هستم تا این فیلم ابتدا در ایران به اکران برسد. این اثر در جنوب کشور و منطقه قشم مقابل دوربین رفته است و با دغدغه زیست محیطی تولید شده است که موضوعی جهانی است.

محمدی در پایان گفت: من به اندازه کافی در تلویزیون سریال کمدی ساخته‌ام و هنوز هم این کار را انجام می‌دهم، برای جذاب است که چنین تجربه‌ای را در سینما نیز به ثبت برسانم. اما عقیده دارم که رسالت ساخت آثار کمدی خود را باید در تلویزیون پیگیری کنم. با آثاری همچون «نرگس»، «دلنوازان»، «خانه پدری» و سریال‌های پرشمار دیگر نیز ساخت آثار ملودرام را آزموده‌ام. علاقه دارم با فیلم سازان جوان که سینما را آموخته و کار خود را از دستیاری آغاز کرده‌اند نیز در سینما کار کنم.

فاطمه شوقی/ محمدعرفان صدیقیان