به گزارش خبرنگار سینما صبا، معمولا وقتی منتقد و کارشناس فیلم با فیلم اول فیلمساز به‌مثابه یک پدیده برخورد می‌کند، این انتظار می‌رود که او بتواند این روند را با ارائه آثار بهتر ادامه دهد. نکته جالب آنجاست که چند فیلمساز مهم تاریخ سینمای ایران، فیلم‌اولشان معمولی بوده است و با فیلم دوم و آثار بعدی شناخته شده‌اند. برخی از فیلمسازان مهم هم همه آثارشان خوب ارزیابی شده و نمی‌توان از بین آثار آنها دست به انتخاب زد، با این وصف، در فهرست زیر با فیلمسازانی برمی‌خوریم که یا فیلم‌اولشان در حد شاهکار بوده و بعد فیلم‌های متوسطی ساخته‌اند و یا بعد از ساخت فیلم اول، فیلم‌های دیگرشان با وجود خوب بودن به پای فیلم اولشان نرسیده است. درباره برخی فیلمسازان هم خطای تاریخی وجود دارد. (به عنوان مثال نخستین فیلم فرزاد موتمن شب‌های روشن نیست بلکه هفت‌پرده است که بعد از فیلم دومش اکران شد)… ضمن آن که برای بسیاری افراد حاضر در این فهرست، فرصت برای تکرار موفقیت فیلم اول کماکان وجود دارد. این فهرست را ببینید:

سعید ابراهیمی‌فر / با نارونی نخستین فیلم بلندش تحسین شد و دور دنیا را گشت اما فیلم‌های دیگرش، هیچ‌گاه به فیلم‌ اولش نرسیدند.

زنده‌یادمحمدرضا اعلامی/ نقطه‌ضعف یک اقتباس ادبی موفق از اشتباه (آنتونیس ساماراکیس) از آثار درخشان دهه۶۰ و اولین فیلم کارگردان فقید، دیگر برای او تکرار نشد و او با همان فیلم اولش، به اعتبار رسید.

اسماعیل براری/ سازنده فیلم مهم و تحسین‌شده تنهایی و کلوخ با فیلم اول بلندش (شهر در دست بچه‌ها) مورد توجه قرار گرفت اما پس از آن فیلمی به خوبی فیلم اولش نساخت.

حسن برزیده/ کارگردان فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی کماکان با دکل نخستین فیلم بلند سینمایی خود به‌جا آورده می‌شود و آثار دیگرش در سینما، موفقیت آن فیلم را برایش تکرار نکردند.

بهنام بهزادی/ سوای کارنامه او در سینمای مستند و کوتاه، تنها دو بار زندگی‌ می‌کنیم نخستین فیلم بلند سینمایی او، بهترین فیلم و البته موفق‌ترین فیلم او به‌شمار می‌رود.

علی ژکان/ شاید مهم‌ترین چهره این فهرست باشد. مادیان او، تا یکی دو دهه در فهرست‌های مختلف فیلم‌های برتر تاریخ سینمای ایران قرار داشته اما او هیچ‌گاه فیلمی در حد آن فیلم نساخت.

مجید جوانمرد / فیلم جاده‌ای و خوش‌ساخت شکار نخستین فیلم این فیلمساز علاقمند به سینمای وسترن کماکان از نگاه کارشناسان بهترین فیلم او به شمار می‌رود.

عزیزالله حمیدنژاد/ «هور در آتش» به عنوان نگین سینمای دفاع مقدس همچنان می‌درخشد و حمیدنژاد هیچ‌گاه نتوانست آن فیلم را تکرار کند.
مسعود ده‌نمکی/ او که در دو دهه اخیر، یک کارگردان فعال در سینما و تلویزیون بوده، کماکان از نظر کارشناسان و منتقدان با اولین فیلم بلندش اخراجی‌ها ارزیابی می‌شود و کارهای بعدی‌اش با فاصله از آن فیلم قرار می‌گیرند.

محمدعلی سجادی/ فیلمساز پرکار، بادانش و صاحب‌‌سبک‌دهه ۶۰ و ۷۰ که قرار است بیستمین فیلمش روی پرده برود، بعد از فیلم‌ نیمه‌بلند جاده، اولین فیلم بلندش با نام بازجویی یک جنایت را ساخت. با وجود این که در کارنامه سجادی فیلم‌ مهمی چون شیفته وجود دارد اما کماکان فیلم اولش، بهترین کار او ارزیابی می‌شود.

سعید سهیلی/ با مردی شبیه باران، پیش‌بینی می‌شد با یک فیلمساز برجسته در سینمای دفاع‌مقدس رو به رو باشیم. او البته تلاش‌هایی در این زمینه داشت که در سنگ،کاغذ،قیچی به اوج رسید اما این روزها در ادامه روال فیلم‌سازی‌اش برای گیشه، با آخرین کارش روی پرده است و کماکان فیلم نخست او بهترین کارش است.

زنده‌یاد سیامک شایقی/ جهیزیه برای رباب از نگاه منتقدان بهترین فیلم اوست و این فیلمساز فقید فیلمی در اندازه آن فیلم نساخت، گرچه باغ‌فردوس ساعت پنج بعدازظهر او، طرفدارانی در جمع منتقدان داشت.

زنده‌یاد یدالله صمدی/ در کارنامه این فیلمسازفقید، فیلم خوب کم‌ نبوده است اما به عقیده کارشناسان، مردی که زیاد می‌دانست نخستین فیلم بلند سینمایی او، بهترین فیلم اوست.

ناصر غلامرضایی / این فیلمساز صاحب سبک، گرچه تلاش‌های موفقی در ساخت فیلم‌های بومی داشته، اما به عقیده بسیاری از کارشناسان، فیلم حریم مهرورزی نخستین فیلمش، بهترین و موفق‌ترین فیلم او /در کنار فیلم خون‌بس به‌شمار می‌رود.

داریوش فرهنگ/ او پس از یک فیلم نیمه‌بلند و فعالیت در عرصه فیلمنامه‌نویسی و ساخت سریال باکیفیت و ماندگار سلطان و شبان، فیلم بلند سینمایی طلسم را ساخت و پس از اولین فیلمش، هیچ‌گاه موفقیت آن فیلم برایش تکرار نشد.

واروژ کریم مسیحی/ او دو فیلم بلند سینمایی ساخته و شاید ارزیابی او در این فهرست منطقی نباشد اما به‌هرروی پرده‌آخر نخستین فیلم بلندش به موفقیت شگرفی در جشنواره فجر رسید و دیگر این موفقیت (حتی با کسب جایزه بهترین فیلم فجر برای تردید/فیلم دوم او) تکرار نشد.

زنده‌یاد ایرج کریمی/ فیلم‌های متفاوتی در کارنامه فیلمسازی این تئوریسین و منتقد فقید به‌چشم می‌خورد اما از کنار هم می‌گذریم نخستین فیلمش، بهترین فیلم او از نگاه کارشناسان است.

حسینعلی لیالستانی/ فیلم‌ نخست او (بلندی‌های صفر) بسیار امیدوارکننده بود‌. موفقیتی که برای این فیلمساز دیگر تکرار نشد.

فرهاد مهران‌فر/ گرچه او بیش‌تر به عنوان کارگردان سینمای کوتاه و مستند شناخته می‌شود و آثار برجسته‌ای در این زمینه در کارنامه دارد اما در کارنامه فیلمسازی داستانی بلند او، موشک کاغذی نخستین فیلمش، بهترین کار اوست.

محمدعلی نجفی/ این سینماگر گرچه با سریال سربه‌داران شناخته می‌شود اما فیلم اول سینمایی‌اش با نام جنگ اطهر، کماکان بهترین فیلم کارنامه سینمایی اوست

ابراهیم وحیدزاده/ با تحفه‌ها به عنوان یک فیلمساز آینده‌دار و صاحب‌سبک در سینمای کمدی لقب گرفت و گرچه با دومین فیلمش مجسمه، این روند را ادامه داد، اما کماکان نخستین فیلمش بهترین کار او به شمار می‌رود.