به گزارش خبرنگار سینما صبا، مقایسه میزان جذب مخاطب فیلم‌های کودک اکران شده در دو سال اخیر در مقایسه با اواسط سال ۹۸ و پیش از آغاز پاندمی کرونا که به محدودسازی و تعطیلی سالن‌ها انجامید، نشان می‌دهد که باردیگر مخاطبان کودک و نوجوان سینمای ایران که به دلیل برخورداری از شاخصه حضور خانوادگی در سالن سینما از یک پتانسیل دارای ضریب برای فروش فیلم‌ها برخوردارند، نادیده گرفته شده و به حال خود رها شده‌اند.

این در حالی است که فیلم‌های مناسب مخاطب کودک و نوجوان، فارغ از مختصات کیفی، آنقدر پتانسیل دارند که بتوان سینماداران را مجاب کرد تا به این دست آثار «سانس» و «سالن» اختصاص دهند.

به عبارتی دیگر، اینجا باید دغدغه فرهنگی لازم در مدیران سینمایی (و به ویژه متولیان سینمای کودک و نوجوان) وجود داشته باشد تا طرحی برای رونق این دست فیلم‌ها روی میز بگذارند.

به خاطر داریم که در سال منتهی به آغاز پاندمی کرونا، بنیاد سینمایی فارابی به عنوان متولی سینمای کودک و نوجوان با همکاری سازمان سینمایی، سینماداران و پخش‌کنندگان راهی گشودند تا فیلم‌های این گروه سنی با اختصاص سانس و سالن مکفی به فروش جالب‌توجهی برسند اما شرایط امروز سینمای کودک، از یک افول خبر می‌دهد.

فیلم «سفر پرماجرا» ساخته حجت‌الله سیفی که این روزها روی پرده سینماهاست تا کنون کم‌تر از سیصد میلیون تومان فروخته، در حالی که به عنوان یک فیلم سرگرم‌کننده برای مخاطب خود، در بدبینانه‌ترین حالت می‌توانست با اختصاص سانس و سالن مناسب و تبلیغات کافی، بیست برابر همین رقم فروش داشته باشد.

فیلم «مصائب شیرین۲» ساخته علیرضا داود‌نژاد یکی دیگر از این آثار است که نسخه اول آن در دهه هفتاد، محبوب نوجوانان بود و در اکران ۱۴۰۳ به حال خود رها شده است. این فیلم حتی از فیلم سیفی هم کم‌تر فروخته و کارگردان باتجربه‌اش را که بارها برای نوجوانان فیلم ساخته، از این وضع و اوضاع ناامید کرده است.
ماجرا برای فیلم «نوروز» سهیل موفق هم که قبل‌تر فیلم‌های پرمخاطبی برای این قشر از تماشاگران ساخته است، چنین است. فیلمی که در نوروز امسال روی پرده رفت و سه، چهار میلیارد فروخت در حالی که می‌توانست با یک پلن درست برای اکران، نمایش موفق‌تری را پشت سر بگذارد.
«ایلیا جستجوی قهرمان» که در آخرین دوره جشنواره فیلم کودک از فیلم‌های منتخب بود، گرچه وضعیت بهترین نسبت به سایر فیلم‌ها دارد اما باید قبول کنیم که بخش عمده‌ای از تماشاگران خود را به سالن‌های سینما نیاورده است.

به فهرست ۱۴۰۳ می‌توان چندین و چند فیلم دیگر را که مناسب نوجوانان و خانواده‌ها هستند، اضافه کرد. فیلم‌هایی چون «پرویز خان»، «آپاراتچی» و «این جمعیت قابل کنترل» که هر کدام به نسبتی از «نبود سیاستگذاری روشن برای اکران» لطمه خورده‌اند.

باز هم باید همان پرسش قدیمی را مطرح کرد که برای بنیاد سینمایی فارابی به عنوان متولی سینمای کودک و نوجوان و برپاکننده جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، چه دغدغه‌ و مسئولیتی در قبال این مخاطبان خاموش وجود دارد؟ کار از دوقطبی «سینمای درباره کودک» و «سینمای برای کودک» گذشته است. مساله این است که آیا برای متولیان سینمای کودک، «فیلم برای جشنواره» اهمیت دارد یا «فیلم برای مخاطب کودک و نوجوان»؟

آیا به عنوان مثال متولیان سینمای کودک به شورای صنفی نمایش این واقعیت را منتقل کرده‌اند که از فصل تابستان می‌توان برای جذب مخاطب به سالن‌های سینما استفاده کرد؟

حبیب ایل‌بیگی قائم‌مقام وقت بنیاد سینمایی فارابی که در دولت سیزدهم نیز در بخش نظارت سازمان سینمایی حضور داشت، گفته بود:  «یکی از اتفاقات مثبت دوره جدید، تلاش برای دوری از تولید سریع و بدون برنامه‌ریزی فیلم کودک است. اگر تا پیش از این فیلم کودک تولید می‌شد تا صرفا برنامه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان را تأمین کند، ما در دوره جدید ضمن تلاش برای «ترسیم رویکرد» در تولید فیلم کودک، تلاش کرده‌ایم تا برای ارتقای کیفی فیلم کودک به شاخص‌های روشنی دست یابیم. توجه به «طراحی تولید» و حضور گروه‌های خلاق پیش از آغاز تولید فیلم‌های کودک، پروسه جدیدی است که صرفا با هدف کیفی‌گرایی در این سینما شکل گرفته و قطعا این حرکت اصولی، در سال‌های آینده مورد توجه کارشناسان و مردم قرار خواهد گرفت!»

او همچنین گفته بود: «سینمای کودک و نوجوان دغدغه تعداد بیشتری از تهیه‌کنندگان (اعم از تشکل‌ها و نهادها تا تهیه‌کنندگان بخش خصوصی) شده… گرچه حوزه‌هنری از دو سال پیش به این سو فعالیت کم‌تری در بخش تولید فیلم سینمایی کودک و نوجوان داشته، تشکل‌هایی مثل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان اوج و مدرسه عمار فیلم کودک ساخته‌اند و این وقتی خوشحال‌کننده است که ببینیم بخش خصوصی نیز همپای سایر تشکل‌ها در این زمینه دغدغه داشته و این به معنای حیات طبیعی سینمای کودک و نوجوان است.»

از آن روزها تاکنون، این حیات طبیعی، نه تنها متوقف شده که جز چند اتفاق، از هدف‌های ترسیم‌شده‌اش به‌شدت دور شده است.

«شهرگربه‌ها۲» قرار است از همین هفته روی پرده سینماها برود اما موفقیت احتمالی همین فیلم را هم شاید بتوان صرفا یک «مسکن» برای رفع دردهای این سینما دانست.