به گزارش صبا، مصطفی قاسمیان در یادداشتی با عنوان «سینمای کوتاه و ظرفیت‌هایش برای جذب سرمایه» نوشت:

سینمای کوتاه ایران با وجود همه ابعاد هنری قابل توجه و گاه چشمگیری که دارد و در جشنواره‌های مختلف داخلی و جهانی مورد تحسین قرار گرفته، هنوز از نظر ویژگی‌های اقتصادی قدرت چندانی نیافته و با مشکلات زیادی روبه‌روست. با افزایش هزینه‌های فیلمسازی و خصوصا بالا رفتن سریع دستمزد بازیگران در سال‌های اخیر، سینمای کوتاه که اقتصادی لاغر دارد و از امکانات زیاد مالی برخوردار نیست، آسیب چشمگیری دیده که شاید از سینمای بلند بیشتر باشد. این در حالی است که راه‌های درآمدزایی در حیطه فیلم کوتاه، محدود است و حتی در صورت موفقیت فیلمساز در کسب منابع مالی، ارقام محدودی را پیش روی او قرار می‌دهد که در بسیاری موارد حتی برای پرداخت دستمزد هنرپیشه‌های جلوی دوربین نیز کافی نیست.

خدمات متنوع انجمن برای سینمای کوتاه

انجمن سینمای جوانان ایران به عنوان بازوی حمایتی و نظارتی دولت در عرصه فیلم کوتاه، خدمات مختلفی به فیلمسازان سینمای کوتاه ارائه می‌کند که از مرحله ایده تا نمایش را در بر می‌گیرد. این انجمن طی سال‌های اخیر با برگزاری منظم جلسات پرشمار پیچینگ در ستاد مرکزی تهران و دفاتر شهرستان‌ها، ایده‌های زیادی را از سینماگران جوان اخذ و به فیلمسازان کارکشته سینما ارائه کرد تا جریان تولید فیلم کوتاه در سینمای ایران فعال‌تر از گذشته شود. اردوهای فیلمسازی نیمه‌حرفه‌ای نیز که با همت انجمن سینمای جوانان ایران برگزار شد، دیگر برنامه این نهاد برای توسعه فیلمسازی خصوصاً در شهرهای کوچک‌تر بود و در این میان البته نباید از جشنواره‌های منطقه‌ای فیلم کوتاه غافل شد که با فراهم آوردن هیجان یک فضای رقابتی، انگیزه و تجربه‌ای متفاوت به سینماگران جوان هدیه می‌کند.
هزینه رو به افزایش فیلم‌های کوتاه
با همه آنچه که گفته شد، مباحث اقتصادی هم‌اکنون اهمیت ویژه‌ای در مسائل مربوط به فیلم کوتاه یافته و سینمای کوتاه با گذشته تفاوت جدی پیدا کرده است. اگرچه تهیه‌کننده و کارگردان می‌توانند هزینه‌های پروژه را تا حدی مدیریت کنند، ولی دیگر شرایط مثل گذشته نیست و حالا فیلم‌های کوتاه باکیفیت، کمتر با بودجه‌های کم ساخته می‌شود. بنابراین از آنجا که سقف بودجه انجمن سینمای جوانان ایران برای تولید هر فیلم کوتاه حرفه‌ای ۱۵۰ میلیون تومان تعیین شده، اگر سازندگان یک فیلم کوتاه تصمیم به استفاده از بازیگران چهره داشته باشند و بخواهند دستمزد عوامل حرفه‌ای و شناخته‌شده پشت صحنه را پرداخت و تجهیزات خوب اجاره کنند، رقم فوق‌الذکر می‌تواند یک کمک‌هزینه باشد و بخش مهمی از بودجه فیلم را پوشش نمی‌دهد. اگرچه ساخت فیلم در بعضی ژانرها مثل نوآر یا ترسناک ممکن است ارزان تمام شود، ولی برخی ژانرها مثل اکشن و جنگی، در اغلب موارد باعث افزایش چشمگیر هزینه‌های فیلمسازی می‌شود که تولید آن‌ها را تنها با اتکا به منابع مالی محدود انجمن، ناممکن جلوه می‌دهد.

سرمایه‌گذار بخش خصوصی لازم است

اگرچه انجمن سینمای جوانان ایران به عنوان یک ارگان دولتی از سینمای کوتاه ایران حمایت جدی می‌کند، ولی نمی‌توان لزوم ورود بخش خصوصی به عرصه فیلم کوتاه را رد کرد. بر این اساس طی سال ۱۴۰۲ در دفاتر مختلف انجمن سینمای جوانان ایران، تلاش قابل توجهی برای جذب سرمایه‌گذار انجام شد و با دعوت این افراد به تعدادی از جلسات پیچینگ فیلم‌اولی‌ها، در نهایت سرمایه‌گذاری روی شماری از فیلم‌های کوتاه اتفاق افتاد. با این حال همچنان بسیاری از این فیلم‌ها در نهایت ارتباط زیادی با مخاطب عام نمی‌یابند و بیشتر با حضور در جشنواره‌های مختلف اعم از داخلی و خارجی، نمایش را تجربه می‌کنند. بدیهی است که نمایش جشنواره‌ای کافی نیست و مقوله اکران برای سینمای کوتاه، نباید به جشنواره منحصر شود. این در حالی است که تجربه ورود سرمایه‌گذاران غیرسینمایی در عرصه سینمای بلند، نشان می‌دهد نمایش عمومی آثار، اولین انگیزه برای هزینه‌کرد در سینماست و در بسیاری از موارد، انگیزه چندانی برای کسب سود نیز وجود ندارد؛ به ویژه در سینمای کوتاه که ابعاد هنری بیشتر و هزینه کمتری دارد.

پیشنهادهایی برای تنظیم‌گری دولتی

در شرایطی که تلویزیون به عنوان یکی از مسیرهای اصلی نمایش فیلم‌های کوتاه، از حوزه نفوذ دولت خارج است و پلتفرم‌های وی‌اودی نیز عملاً چندان تحت تنظیم‌گری این نهاد قرار ندارند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بیشترین وجه همت خود را صرف محصولات سالن‌های سینما کند؛ هرچند از مذاکرات با سازمان صداوسیما و رقبای اینترنتی آن نباید ناامید شد. سازمان سینمایی می‌تواند با ارائه مشوق‌هایی، دست‌اندرکاران بخش‌های تجاری و سودآور سینما را به نمایش فیلم‌های کوتاه ترغیب کند.

قابل حدس است که سازندگان فیلم‌های کمدی که از این آثار انتظار سودآوری دارند، بتوانند با بخش ناچیزی از درآمد هر فیلم کمدی با گیشه ۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومانی، سرمایه تولید چند فیلم کوتاه را تأمین کنند. در این شرایط، به طور مثال می‌توان در نظام‌نامه اکران به پخش‌کننده متقاضی نمایش یک فیلم کمدی تکلیف کرد که باید برای ثبت قرارداد این اثر، همزمان قرارداد اکران یک بسته فیلم کوتاه هم ارائه کند. به این شکل در صورتی که سالانه ۳۰ فیلم کمدی اکران شود، می‌توان سالی حداکثر تا ۲۰۰ فیلم کوتاه را روی پرده سینماهای سراسر کشور نمایش داد. همچنین می‌توان برای پردیس‌های سینمایی دارای ۸ یا ۹ سالن به بالا، مجوز نمایش یک فیلم بعد از سقف ۱۴ هفته اکران را به شرط اختصاص یک سالن به فیلم‌های کوتاه صادر کرد. به علاوه نظام‌نامه اکران می‌تواند صدور پروانه ساخت برای هر فیلمنامه کمدی را به تهیه ۳ یا ۴ فیلم کوتاه تا پیش از درخواست پروانه نمایش مشروط کند. اجرای این پیشنهادها و موارد مشابه، مسیر دولت را برای حمایت اصولی از سینمای کوتاه در مرحله نمایش هموار می‌کند؛ مرحله‌ای که به نظر می‌رسد می‌تواند ترغیب‌کننده سرمایه‌گذاران برای حضور در عرصه سینمای کوتاه باشد.
چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.