فاطمه جواهرساز مدیرکانال انگلیسی شبکه آی فیلم و داور جشنوارهای خارجی در گفت‌وگو با خبرنگار سینما صبا، گفت: کار داوری من از ژانویه ۲۰۲۴ با جشنواره فیلم داکا در بخش بین‌االدیان در بنگلادش آغاز شد که حدود ۳۰ فیلم از ایران در آن جشنواره حضور داشت و سپس در جشنواره انیمیشن بلاروس شرکت داشتم. برای داوری اتحادیه رادیو تلویزیون‌ کشورهای آسیا و اقیانوسیه (ABU) از طرف سازمان صدا و سیما به این رویداد معرفی شدم و در جشنواره مذهب امروز ترنتو ایتالیا به عنوان داور شرکت داشتم.

او درباره تاثیر حضور داوران ایرانی در جشنواره های خارجی تصریح کرد: حضور داوران ایرانی در محافل و جشنواره‌های خارجی در انتخاب آثار ایرانی بسیار تاثیرگذاراست و احتمال کسب جایزه آثار هنرمندان داخل کشور را افزایش می‌دهد.

جواهرساز گفت: در جشنواره ترنتو نیز چندین اثر از ایران وجود داشت که دو اثر جایزه کسب کرد؛ چون آثار بسیار خوبی بودند. خصوصا انیمیشن مونا شمس با نام «ققنوس» اثر شاخصی بود که مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تهیه کننده آن بود و همچنین فیلم سینمایی «شور عاشقی» ساخته داریوش یاری و از آثار بنیاد سینمایی فارابی مورد تقدیر قرار گرفت.

وی درباره حضور سینماگران و آثار ایرانی در جشنواره‌های خارجی تاکید کرد: باید تلاش کرد تا آثار هنرمندان ایرانی در جشنواره‌های خارجی شرکت کنند. البته امروزه، جشنواره‌هایی همچون کن و برلین که رویکرد سیاسی دارند، بیشتر فیلم‌های سینمایی و آثار زیرزمینی را می‌پذیرند که اساسا مجوز ساخت از ارشاد و ارگانهای مرتبط را ندارند.
نکته مهم در خصوص انیمیشن‌های ایرانی است که از کیفیت بالایی برخوردار هستند و می‌توانند بیش از این دیده شوند، به شرط اینکه شرکت‌های پخش، این آثار را برای جشنواره‌های معتبر ارسال کنند؛ البته خیلی از انیماتورها برای حضور در سطح بین‌المللی تلاش می‌کنند ولی باید تلاش مضاعفی برای حضور تولیدات داخلی در سطح بین‌المللی انجام شود.

مدیرکانال انگلیسی شبکه آی فیلم ادامه داد: سازمان صدا و سیما هم تولیدات و آثار فاخر فراوان دارد که از طریق اداره کل تامین و رسانه بین‌الملل سیما به جشنواره‌های بین‌المللی ارسال می‌شوند و تاکنون هم جوایزی کسب کرده‌اند.

او ادامه داد: ما در کشورمان مستندسازان، انیماتورها و کارگردانان خوبی داریم که باید در این ایونت‌ها شرکت کنند.

وی در پاسخ به اینکه نهادی برای حمایت و ارسال آثار فاخر ایرانی به جشنواره‌های خارجی وجود دارد یا خیر؟ گفت: در شرکت‌های پخش، ظاهرا گروهی برای انجام همین امر وجود دارد که اگر بین این شرکت‌ها وحدت رویه وجود داشته باشد، دستیابی به این هدف، امکا‌ن‌پذیر است ولی متاسفانه در این عرصه نهادی به صورت یکپارچه وجود ندارد و در این حوزه نیز مانند حوزه‌های دیگر، غالبا تک‌روی می‌کنیم. برخی از شرکت‌های پخش با شناسایی آثار  با فیلمسازان ارتباط گرفته و برای ارسال آثار آنها به جشنواره‌های خارجی اقدام می‌کنند.

فاطمه جواهرساز افزود: شرکت‌های پخش می‌توانند در گروهی که هستند، با «وحدت رویه» درباره این موضوع با هم همفکری کنند و به جای انتقاد، یکدیگر را قبول داشته باشند و نسبت به دانش و تجربه یکدیگر، به هم‌افزایی برسند. در حال حاضر شرکت‌های پخش بسیار خوبی وجود دارند که بهتر است به این وحدت رویه برسند.
وی ادامه داد: من پنج دوره مدیریت بازار فیلم جشنواره جهانی فیلم فجر و بخش بین‌الملل نخستین جشنواره حوا را برعهده داشتم، درآنجا بهترین فرصت را برای شرکت‌های پخش فراهم آوردیم تا در یک غرفه‌ با خریداران و پخش کننده‌های خارجی مذاکره کنند که همه این موارد موجب هم‌افزایی است. تهیه‌کنندگان و فیلمسازان باید نسبت به این ایونت‌ها به آگاهی برسند و در آنها حضور فعال داشته باشند تا بهره لازم را ببرند و اینگونه، آثار کشورمان به درستی به دنیا معرفی شود.

فاطمه جواهرساز افزود: داوران جشنواره «مذهب امروز» از آثار ایرانی که از طرق مختلف و یا در جشنواره‌های دیگر دیده بودند، بسیار رضایت داشتند و معتقد بودند فیلم‌های سینمایی، مستندها و انیمیشن‌های ایرانی خیلی خوب هستند، باید توجه داشت این نظر داوران خارجی نسبت به آثار ایرانی است، آنها آثار ایرانی را دوست دارند و بسیاری از فیلمسازان ایرانی را می‌شناسند و ما باید از این رویکرد برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنیم، گرچه برخی از جشنواره‌ها نسبت به آثار داخلی ایران زاویه دارند، ولی ما باید در دیگر جشنواره‌های خارجی شرکت کنیم و تلاش کنیم تا فیلم‌ها و آثار خوب کشور در سطح دنیا معرفی شوند.

 وی در پاسخ به اینکه چگونه باید از این فرصت‌ها به بهترین شکل بهره برد؟ خاطرنشان کرد: برای دستیابی به این مهم علاوه بر تخصیص بودجه برای این امر، باید آسیب شناسی صورت گیرد و تدابیر لازم برای دستیابی به موفقیت انجام شود، چون خیلی از کشورهای خارجی علاقمند به خرید آثار ایرانی هستند. باید لینک‌ها، وجود داشته باشد تا فیلم‌ها و آثار ایرانی در بازارهای بین‌المللی و جهانی شناخته شوند و فروش آنها به آسانی انجام شود.

فاطمه جواهرساز تاکید کرد: اطلاع دارم که چند سریال برای نمایش در کشور مغولستان و کره فروخته شده و این سریال‌ها به زبان مغولی دوبله شده است. این نقطه قوتی برای ایران در عرصه جذب سرمایه برای وی‌او‌دی‌ها و تلویزیون ایران است.

وی در پاسخ به اینکه پخش و فروش آثار نمایشی ایران در سطح جهانی چه تاثیر مثبتی در این حوزه دارد، گفت: آنها از این طریق با سطح تولیدات ایران آشنا می‌شوند.  کشور کره جنوبی چندین سال امکانات رفاهی برای خریداران تولیداتش در نظر گرفت تا از این طریق برای تولیدات‌شان بازاریابی کنند و مدتی سریال‌هایش را با قیمت پایین به کشورهای مختلف فروخت و در تمام بازارهای جهانی فیلم شرکت کرد. کره جنوبی از این طریق تولیدات خود را تبلیغ کرد و حالا که به یک سطح بالای فروش رسیده به قیمت بالا سریال هایش را می‌فروشد.

فاطمه جواهرساز تاکید کرد: بسیاری از افراد در حوزه سینما و تلویزیون تجربه و تخصص دارند که این افراد باید شناسایی شوند و به عنوان داور در جشنواره‌ها حضور داشته باشند.

وی در پاسخ به اینکه حضور داوران ایرانی در جشنواره‌های خارجی چقدر به دیده‌شدن آثار ایرانی کمک می‌کند، گفت: حضور داوران ایرانی در جشنواره‌های خارجی قوت قلبی برای فیلمسازان ایرانی است، ضمن اینکه آن داور هم باید عرق و دغدغه داشته باشد که در جلسات داوری نظرات داوران را به فیلم‌های ایرانی شاخصی که شرکت کرده‌اند، جلب کند و با رایزنی و گفت‌وگو آنها را متقاعد کند. البته اگر اثر شاخص باشد صد در صد آن تیم داوری متقاعد می‌شود که به فیلم جایزه تعلق گیرد.

وی در پایان گفت: من در این حوزه همچنان در حال آموختن هستم و امیدوارم دوستان حوزه پخش برای دیده شدن آثار ایرانی تلاش مضاعف کنند، گرچه بعد از فراگیر شدن کووید۱۹ در تمام دنیا، در حوزه پخش و فروش آثار، رکود خاصی به وجود آمد و خرید آثار ایرانی خیلی پایین آمد و در واقع با قیمت پایین آثار را می‌خریدند ولی با وجود همه این کاستی‌ها، فروش آثار ایرانی به کشورهای دیگر با هدف دیده شدن آنها در سطح جهانی، اتفاق خوبی است.

 مهدیه مالکی