به گزارش صبا، اواخر مهر ۱۴۰۳ است و در مرکز تهران، شما می‌توانید با پرداخت ۸۰ هزار تومان، بلیت فیلم‌هایی را خریداری کنید که از صفر تا صد توسط هوش مصنوعی تولید شده یا در تولید آن‌ها، هوش مصنوعی نقشی مهم و تعیین‌کننده دارد. اتفاق غافلگیرکننده دیگر، آن که همه این فیلم‌ها خارجی نیست و شماری از آن‌ها را سینماگران ایرانی ساخته‌اند.

این در حالی است که کمتر از دو سال از روزی می‌گذرد که روبات هوش مصنوعی «چت جی‌پی‌تی» برای نخستین بار رونمایی شد و ناگهان انقلابی در دنیای هوش مصنوعی به راه انداخت. حالا و در شرایطی که استفاده از این پدیده هنوز تا حد زیادی در مراحل ابتدایی مانده و روشن است که در آینده نزدیک، هوش مصنوعی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و شاید حتی دنیای فیلمسازی را به طور کامل متحول کند، ایران به این قافله پیوسته و از آن در هنر-صنعت سینما استفاده کرده است.

این اتفاق در شرایطی رخ داده که انتظار عموم، چیزی جز این است؛ بیراه نیست اگر بگوییم بسیاری می‌پندارند تنها با گذشت سالیانی از رخدادهای دنیای فناوری، این دست پدیده‌ها به ایران می‌رسد. شاید به‌راحتی باورکردنی نباشد که ۸ فیلم تولیدشده با هوش مصنوعی از کشورهای صاحب صنعت سینما مثل آمریکا، ایتالیا و کره جنوبی در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران حضور دارند و برخی از این آثار در جشنواره‌های اروپا و آمریکا جایزه هم گرفته‌اند.

نکته جذاب آن که این آثار با سه عنوان فیلم ایرانی که بر پایه این فناوری تولید شده، رقابت می‌کنند. سینمای ایران با سرمایه‌گذاری مشترک انجمن سینمای جوانان و بخش خصوصی، این توان را دارد که در کنار سینماگران کشورهای پیش‌روی فناوری و سینما، این پدیده را به خدمت داستان‌گویی هنری درآورد.

پیش‌رو بودن جشنواره فیلم کوتاه تهران در ورود به حوزه فناوری‌های جدید البته مختص پدیده بسیار جدید هوش مصنوعی نیست. در چهل و یکمین دوره این رویداد، بخش رقابتی واقعیت مجازی نیز وجود دارد که در آن یک فیلم ایرانی و ۷ فیلم خارجی کوتاه به رقابت می‌پردازند. برای نمایش این آثار، در اتفاقی تازه، مقابل پردیس سینماگالری ملت چادر بزرگی برپا شده و ۸ فیلم پذیرفته‌شده، با عینک‌های مخصوص برای تماشاگران سینما به اکران درمی‌آیند.

جالب است بدانید در این بخش هم جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران همگام با رویدادهای پیشگام دنیای سینماست؛ چراکه اغلب جشنواره‌های فیلم بر پایه واقعیت مجازی، کمتر از ۱۰ سال عمر دارند و این دست رویدادها نیز در جهان سینما جدید به شمار می‌روند.

آخرین تفاوت ویژه دوره چهل و یکم این رویداد را با ادوار قبل، بخش «شاخه زیتون» می‌توان دانست. جشنواره سال گذشته تنها ۱۰ روز بعد از عملیات ۷ اکتبر شروع شد و دست‌اندرکاران به شکلی اورژانسی و برنامه‌ریزی‌نشده، این بخش را با تعداد اندکی فیلم کوتاه مرتبط با مقاومت اسلامی راه‌اندازی کردند، اما در دوره جاری که طراحی قبلی برای آن وجود داشت، ۱۷ فیلم جدید محصول سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ در این بخش پذیرش شده که آن را نسبت به بخش‌های دیگر هم متمایز می‌کند.

از آنجا که مقاومت اسلامی و مسئله فلسطین، به طور معمول در جشنواره‌های سینمایی اروپایی غایب است، حضور این بخش با این تعداد فیلم جلب نظر می‌کند و اهمیت دارد. این قبیل نکات است که چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم تهران را به رویداد قابل توجهی تبدیل می‌کند و می‌تواند به این دوره در تاریخ سینمای ایران جایگاهی ویژه بخشد.
مصطفی قاسمیان