به گزارش صبا، نشست خبری منظومه سیمرغ (قاف) با حضور فرهاد فخرالدینی (آهنگساز و رهبر ارکستر)، آرش امینی (رهبر ارکستر)، حبیب صبور (تهیه‌کننده) و مصطفی جعفری (معاون توسعه کرمان‌موتور) امروز ـ ۱۴ آبان‌ماه ـ در محل تالار وحدت برگزار شد.

در ابتدای این نشست، حبیب صبور (تهیه‌کننده کنسرت) در سخنانی گفت: پروژه سنگین بود و ۶ تا ۷ ماه درگیرش بودیم تا امروز که به اینجا رسیدیم. این پروژه دو سال پیش توسط استاد فخرالدینی نگاشته شد و ۶ ماه پیش تصمیم گرفتیم آن را روی صحنه ببریم. مسیر باتوجه به اتفاقاتی که در کشور رخ داد پر از حادثه و فراز و نشیب بود و خوشحالم که امروز به اینجا رسیدیم. از استاد ممنونم که به من اعتماد کردند و پروژه را به من سپردند. نوازندگان ارکستر از اعضای ارکستر سمفونیک ملی و تعدادی از نوازندگان پیشکسوت تشکیل می‌دهند.

در ادامه این نشست،‌ فرهاد فخرالدینی درباره محدودیت‌هایی که اشعار «منطق‌الطیر» به لحاظ آهنگسازی برای او ایجاد کرده است، گفت: اشعار این منظومه بر وزن فاعلاتن هستند که مسئله عجیبی نیست. قاعدتاً کلمات محدودیتی برای آهنگساز خواهند داشت ولی به هر حال تمهیداتی برای رهایی از این محدودیت‌ها وجود خواهد داشت. این پروژه یک کار اپرایی است و نیاز دارد با خواننده‌ای کار شود که با موسیقی بین‌المللی آشنایی دارد، بتواند نت را خوب بخواند و فقط به حافظه خود متکی نباشد. همچنین در موومان‌های مختلف لازم است خواننده آشنایی کامل با نت و سابقه نوازندگی داشته باشد که بتواند از پس کار بر آید.

او ادامه داد: در این پروژه دو خواننده داریم. یکی از آنها مهدی محمدی در نقش خواننده تنور است که نقش «هدهد» را برعهده دارد و دیگری علی تفرشی در نقش راوی است که داستان را تعریف می‌کند. این دو خواننده در بعضی از بخش‌ها با گروه کر همراه می‌شوند.

این هنرمند درباره نحوه سازبندی پروژه «قاف» نیز گفت: سازبندی بر اساس ارکستر سمفونیک است که کادر مشخصی است. سازهای کامل بادی چوبی و بادی برنجی، آلات ضربی در حد نیاز و زهی‌ها که پنج گروه هستند را کامل دارد. گروه کر هم کامل است که در چهار گروه سوپرانو، آلتو، تنور و باس در کنار دو خواننده همراهی می‌کنند.

این آهنگساز در ادامه در پاسخ به سوال ایسنا که چرا نزدیک به ۱۰ سال از صحنه اجرا دور بوده است، توضیح داد: مسائل مختلفی وجود دارد، اگر وقتی که کاری را انجام می‌دادم از انجام آن راضی بودم، ادامه می دادم،ولی گاهی می‌دیدم کارم آن طوری که می‌خواهم، نتیجه نمی‌دهد و مسیرم را عوض می‌کردم. مواقعی که احساس می‌کردم نمی‌توانم موفق واقع شوم، کار دیگری می‌کردم. عمر من سر کلاس درس، با ارکستر، در استودیو و حین آهنگسازی صرف شده است و هر بار راه جدیدی برای خود باز می‌کنم. این مدت که نبودم کتاب‌های متعددی نوشتم و همیشه خواسته‌ام که افراد از اطلاعات و تجربیات من استفاده کنند. نیت من همیشه خیر بوده و می‌خواستم خیری به اهالی موسیقی برسانم.

او همچنین درباره روندی که طی سال‌ها برای رسیدن به ساخت چنین اثری پیموده است گفت: ساز من از ابتدا ویلن بوده و استادان خوبی هم داشتم ولی همیشه درصدد آن بودم که ببینم چه کارهایی می‌توان انجام داد که متفاوت باشد. روزی در رادیو بودم، آن زمان روال این بود که تصنیفی ساخته می‌شد آن را اجرا می‌کردیم و گاهی تصنیف چهار تا پنج دقیقه‌ای را در چند مرحله ضبط می‌کردیم. همیشه با خودم فکر می‌کردم این روال درست نیست و باید کارهای جدید بیشتری در جریان باشد. روزی آقای ابتهاج پرسید که آیا می‌توان وقتی خواننده می‌خواند عوض اینکه یک ساز جواب آن را دهد ارکستر جواب دهد؟ در پاسخش گفتم می‌شود.

فخرالدینی ادامه داد: این طرح در جلسه‌ای مطرح شد و همه گفتند نه، ولی من گفتم این کار را می‌کنم و اولین کاری که کردم در چهارگاه بود که یک چهار مضراب برای ویلن نوشتم و وقتی آماده شد، قسمت آوازش را هم نوشتم و انصافا آقای شجریان خیلی خوب آوازش را در شور خواندند. رفته رفته کارهای بیشتری در این سبک ساختم ولی بعدا دیدم که دامنه کار وسیع‌تر از این حرف‌ها است. زمانی که این آثار را بشنوید، موسیقی ایرانی را می‌شنوید و هویت موسیقی ایرانی حفظ می‌شود، هر چند که ارکستر کار را اجرا می‌کند ولی لحن موسیقی ایرانی حفظ می‌شود.او درباره علت انتخاب علی تفرشی گفت: آقای تفرشی در دانشگاه شاگرد من بودند؛ البته خواننده‌های دیگری هم بودند ولی ایشان را انتخاب کردیم. امیدوارم نتیجه کار او خوب در بیاید و مشخص شود انتخاب ما درست بوده است. من با خواننده های زیادی قبل و بعد از انقلاب کار کرده و آنها را معرفی و مشهور کردم. الان هم امیدوارم این قدم من خیر بوده باشد. جمع کردن این تیم کار دشواری بود و در انتظار این هستیم که بتوانیم اجرای خوبی را از خودمان به یادگار بگذاریم.

فخرالدینی درباره وضعیت کنونی موسیقی در ایران هم گفت: موسیقی همیشه در هر جای دنیا باید مورد حمایت باشد و بدون حمایت دولت نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد. اینکه از ارکستر ملی کناره‌گیری کردم به علت نارضایتی من بود؛ چراکه دیدم کار آنطور که می‌خواهم پیش نمی‌رود و مدام باید با همه در جدال باشم. از تصمیم خود ناراضی هم نیستم و توانستم در این مدت این کار را بنویسم، هرچند که نتوانستم بالای سر ارکستر باشم. دولتی‌ها نباید با موسیقیدان‌ها دربیفتند و باید احترام آنها را حفظ کنند. موسیقی در این سال‌ها نتوانسته به مقام علمی خود برسد؛ در صورتی که موسیقی یک علم است و مسئولینی که با آن مخالف هستند باید این امر را بدانند و نباید با آن در بیفتند.

آرش امینی هم که در این پروژه به عنوان رهبر ارکستر در کنار فخرالدینی بوده است، طی سخنانی گفت: این پروژه از دو سال پیش بر اساس منظومه «منطق الطیر» عطار و داستان سیمرغ نگاشته شد که البته اشعار توسط توسط جناب شفیعی کدکنی تصحیح شدند. این اثر در پنج مومان برای ارکستر سمفونیک کامل، گروه کر و دو خواننده ساخته شده است. کنسرتوی ویلن هم توسط امین غفاری در ابتدای برنامه اجرا می‌شود که البته این کنسرتو توسط استاد به آقای غفاری تقدیم شده است. این اثر خیلی زیرکانه بین موسیقی ایرانی و با روایتی جهانی حرکت می‌کند و هر لحظه با هر ارکستری در دنیا قابلیت روایت دارد.

مصطفی جعفری نیز به عنوان نماینده اسپانسر این پروژه طی سخنانی گفت: حمایت مالی از کسب و کارها و پروژه‌های هنری امری رایج در دنیا است. خیلی خوشحالم که در کنار استاد بزرگ فرهیخته و نام‌آوری چون استاد فخرالدینی هستم.

نشراول: ایسنا