علیرضا حسینمردی/ صبا؛ بیش از دو دهه پس از اینکه «گلادیاتور» Gladiator، فیلم بیادماندنی ریدلی اسکات تماشاگران را شگفت‌زده کرد و جایگاه خود را نزد روم‌دوستان تثبیت کرد، «گلادیاتور ۲» سرانجام از راه رسید. ستارگانی نظیر پل مسکال در نقش لوسیوس، برادرزاده کومودوس، دنزل واشنگتن و پدرو پاسکال، وعده همان ترکیبی از عظمت، اکشن و احساسات را در تیزر خود به هواداران داد. با اینکه این اثر در برخی زمینه ها عالی است، اما این سوال را در ذهن مخاطب مطرح می‌کند که آیا ارزش انتظار بیست ساله را داشت؟

یک قمار بزرگ با بودجه بیشتر

«گلادیاتور ۲» با محدودیتی مالی روبرو نبود و بودجه تولید آن بیش از۳۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. این مسئله جدیدترین ساخته اسکات را در میان پرهزینه‌ترین آثار چند سال اخیر قرار می‌دهد و بخش بزرگی از بودجه برای دکورهای عظیم، لباس‌های پیچیده و جلوه‌های ویژه زیبا هزینه شده است. کارگردان در بازسازی رم باستان از هیچ هزینه ای دریغ نکرده و شکوه بصری فیلم، بودجه ۳۰۰ میلیون دلاری را منعکس می کند. از کولوسئوم باشکوه گرفته تا میدان‌های نبرد، هر فریم با دقت ساخته شده است.

این فیلم در باکس آفیس عملکرد نسبتا قابل توجهی داشته، اما آن پدیده فرهنگی که مخاطبان انتظارش را می‌کشیدند، نبود. «گلادیاتور ۲» توانست ۹۰ میلیون دلار در هفته اول خود بفروشد. این اثر اما با استقبال مخاطبان آمریکایی همراه نشد و تنها ۵۵ میلیون دلار در هفته اول اکران در این بازار فروخت. با این حال، برخی از تحلیلگران در مورد سودآوری آن تردید دارند. عده‌ای انتظار داشتند که اکران این فیلم به‌همراه «بدجنس» Wicked، پدیده‌ای مانند باربنهایمر را دوباره خلق کند؛ مردان به دیدن جنگجویان روم باستان بروند و زنان به تماشای یک فیلم موزیکال با تم دیزنی بنشینند.

نقاط قوت «گلادیاتور ۲»: عظمت بصری و اجرا

نمی توان منکر عظمت بصری فیلم شد. اسکات، که به دلیل توانایی‌اش در ترکیب جزئیات تاریخی با زیبایی‌های سینمایی شهرت دارد، نماهای باشکوهی از کولوسئوم و تصاویر نمادینی از زوال روم باستان ارائه می‌کند. در حالی که اتکا به CGI این بار آشکارتر است، اما هنوز هم موفق می شود دنیایی با تنش و درام را بسازد.

برخی از منتقدان می‌گویند پال مسکال در نقش لوسیوس موفق بوده است. سفر این شخصیت از یک مرد جوان بی‌تجربه به یک جنگجوی انتقام‌جو بسیار جذاب است، حتی اگر فیلمنامه گاها او را ناامید کند. دنزل واشنگتن، در نقش ماکرینوس، به نقش مبهم خود عمق می‌بخشد و ژنرال پدرو پاسکال در نقش مارکوس آکاسیوس، تصویر ظریفی از یک رهبر جنگ‌دیده ارائه می دهد.

نقاط ضعف «گلادیاتور ۲»

با وجود نقاط قوت، «گلادیاتور ۲» نمی‌تواند از زیر سایه سنگین فیلم اول خارج شود. منتقدان می‌گویند که فیلمنامه غالباً مشتقی است از مضامین و ساختارهای داستانی که در فیلم اول گفته شده بود. در حالی که داستان تلاش می‌کند تا میراث ماکسیموس را زنده نگاه دارد، اما برخی از هواداران معتقدند که با تمرکز بیش از حد بر انتقام به جای ارزش‌هایی نظیر عدالت و آزادی که مشخصه فیلم اول بود، از فداکاری ماکسیموس می‌کاهد.

مشکلی دیگری که اغلب به آن اشاره داشتند، کشدار شدن قصه، علت زمان ۳ ساعتی فیلم است؛ دیالوگ‌های طولانی نیز نتوانسته است به شخصیت ها عمق دهد. به امپراتورهای دوقلوی کاراکالا و گتا، که باید به عنوان ضدقهرمان‌های اصلی عمل کنند، پرداخت نشده و پیچیدگی کومودوس، شرور فراموش‌نشدنی خواکین فینیکس از نسخه اصلی را ندارند.

مسئله دیگری که برخی از هواداران قسمت اول به آن اشاره داشتند، خالی بودن جای هانس زیمر است. موزیک متن فیلم اول، یکی از ماندگارترین موسیقی‌های متن در تاریخ سینما است. فیلم دوم در این بخش نیز نمی‌تواند از زیر سایه سنگین فیلم اول خارج شود.

نظر مخاطبان و منتقدان درباره «گلادیاتور ۲»

واکنش‌ها به Gladiator 2 متفاوت بوده است؛ برخی جاه‌طلبی آن را می‌ستایند و برخی دیگر از کاستی‌های آن ابراز تاسف می‌کنند. هالیوود ریپورتر این اثر را به عنوان «تجربه بصری خیره‌کننده و در عین حال توخالی از منظر احساسی است… اما نمی‌تواند روح و بعد احساسی فیلم اول را بازسازی کند.» همچنین ورایتی اشاره کرد که تلاش‌های  فیلم برای تزریق تفکرات سنگین فلسفی اغلب بی‌جا به نظر می‌رسد و از شدت سکانس‌های اکشن کاسته است.

برخی دیگر احساس می‌کنند که با تکیه بیش از حد بر نوستالژی و عدم ارائه قصه‌ای تازه، میراث فیلم اول را تضعیف کرده است.

در نهایت، «گلادیاتور ۲» می‌خواست به وسط خال بزند، اما حتی تیر آن‌ها به سیبل هم نمی‌خورد. نمی‌توان دستاوردهای بصری را انکار کرد، اما برای پوشاندن ایرادات روایی و قصه کش‌داده‌شده، کافی نیستند. به عنوان یک فیلم مستقل، جدیدترین ساخته کارگردان کهنه‌کار یک درام تاریخی سرگرم کننده با لحظاتی درخشان است. با این حال، به عنوان دنباله ای برای «گلادیاتور»، نمی‌تواند از پس توقعاتی که فیلم اول ایجاد کرده بود، بربیاید.