مهدیه مالکی/صبا: محسن میرزا علی ملقب به مرشد میرزاعلی، نقال، پرده خوان و شاهنامه خوان درباره فعالیت های هنری خود در عرصه نقالی گفت: از سن پنج سالگی همراه پدرم در حوزه روایت‌گری و تعزیه‌خوانی فعالیت می‌کنم و هشت سالی رئیس دفتر تعزیه ونمایش های آیینی حوزه هنری انقلاب اسلامی بودم و جشنواره های متعددی را به همراه دوست عزیزم کوروش زارعی در حوزه نقالی و روایت گری برپا کردیم که خون تازه‌ای به هنر روایت گری، نقالی و… تزریق شد.
وی افزود: زمانی که در دانشگاه‌های مختلف، مدارس و حوزه های مختلف نمایشی حضور پیدا می کردیم گلایه می کردند که چرا متن واحدی درباره نقالی در دسترس نیست به همین دلیل برآن شدیم تا به همراه یکی از اساتید و پژوهشگران این حوزه دکتر احمد رضا آذربایجانی، نقالی‌های مرشد ولی الله ترابی را طی ۱۸ سال جمع آوری کردیم که حاصل آن کتابی به نام «یکصد و سیزده مجلس داستان های شاهنامه»شد و این کتاب اتفاق مهمی در این عرصه بود چون کتاب جامعی در حوزه نقالی برای دوره‌های مختلف سنی چاپ کردیم تا در فرهنگ شفاهی روایت گری متنی برای رجوع علاقه مندان این حوزه وجود داشته باشد که استقبال خوبی نیز از این کتاب صورت گرفت و به چاپ چهارم نیز رسید.

به هنرمندان نقال بهایی داده نمی‌شود

میرزا علی تاکید کرد: تلاش ما طی این سالها این بوده که این هنر را علاوه بر ایران به خارج از مرزها همچون روسیه، اوکراین، بلاروس، ایتالیا، لندن، فرانسه، اتریش، هند، ترکیه و کشورهای عربی معرفی کنیم چون نقالی و شاهنامه خوانی هنر اصیلی است که قبل از هر رسانه دیگری در ایران وجود داشته پس چرا این هنر اصیل رو به فراموشی است و به هنرمندان آن بهایی داده نمی شود.
وی با بیان اینکه چرا مدیران فرهنگی ما این هنر مادر را فراموش کرده‌اند در حالی که با کمترین هزینه می تواند در راستای فرهنگ سازی جامعه موثر باشد گفت: هر موضوعی را با ظرف نقالی می توان اجرا کرد و همه اتفاقات را می توان به زبان هنر نقالی که آمیخته با شعر، ادبیات، نمایش و موسیقی است به مخاطب انتقال داد، کما اینکه هالیود فیلم سینمایی «هرکول» را می‌سازد که بن مایه این فیلم سینمایی نقالی و روایت‌گری است که موفق هم بوده و این بدان معناست که هالیوود و سایر کشورها این هنر ایرانی را می شناسند و به آن بها می‌دهند اما متاسفانه این هنر در زادگاه خود ایران از جایگاه اصلی خود برخوردار نیست چون دغدغه ای برای رشد این هنر وجود ندارد.

میرزا علی تصریح کرد: ما اولین و تنها آموزشگاه رسمی نقالی و پرده خوانی را زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد تاسیس کردیم و به صورت خودجوش کارگاه های آموزشی برای علاقمندان این حوزه برگزار می کنیم ضمن اینکه با همکاری آقای زارعی در حوزه هنری نیز کارگاه هایی در شهرستان‌ها برگزار می‌شود ولی متاسفانه فعالیت متمرکزی در این زمینه انجام نشده چون نقالی و پرده خوانی صنف تخصصی ندارد و تا زمانی که مسئولین حوزه‌های مربوطه دغدغه‌ای در این زمینه ندارند تلاش ما نیز به نتیجه نخواهد رسید گرچه امروز در پی آن هستیم تا جایی را برای حوزه نقالی، پرده‌خوانی، شاهنامه‌خوانی و تعزیه تاسیس کنیم تا متون این حوزه برای آیندگان حفظ و آموزش‌های لازم به علاقه‌مندان داده شود و از این طریق میراث ارزشمند ایران را حفظ کنیم.

وی یادآور شد: البته کارهایی در قالب جشنواره انجام می‌شود و در وزارت ارشاد و حوزه هنری نیز کانونی برای نقالی وجود دارد ضمن اینکه در حوزه هنری نیز طی این چند سال گذشته زحمات زیادی در این عرصه انجام گرفته که خون تازه‌ای را در رگ‌های روایت‌گری به جریان انداخته است.

ثبت جهانی هنر نقالی

میرزا علی تصریح کرد: هنر نقالی در یونسکو ثبت جهانی شده و این نشان دهنده اهمیت و ویژگی خاص این هنر است که باید جایگاه این هنر بالاتر رود چون دنیا این هنر را شناخته و جای بسی خوشحالی است که با زحمات قدمای این حوزه، دختران و پسران ما برای یادگیری این هنر ورود کرده اند.
وی ادامه داد: نباید به این هنر فقط در حد جشنواره ها پرداخته شود بلکه مدیران فرهنگی باید بدانند که از هنر نقالی در هر مناسبت و موضوعی می‌توان استفاده کرد چون باعث تبلیغ و ترویج فرهنگ و زبان پارسی است، آثار حکیم ابوالقاسم فردوسی موجب شده تا ما امروزه به زبان فارسی صحبت کنیم و آثار فردوسی را نقالان و شاهنامه خوانان حفظ کرده اند و خیلی افراد از نقش مهم نقالی و نقالان در حفظ زبان فارسی غافلند و به همین علت امروزه نیز باید به این هنر بها دهیم.

انسان‌ها مشتاق شنیدن قصه های خوب هستند

وی با تاکید بر اینکه هنر نقالی در گذشته پیشه و حرفه بسیاری از افراد بوده است گفت: نقالان سرگذشت پیشینیان و نیاکان‌مان را برای ما بیان می کنند که موجب ایجاد غرور و عزت در افراد جامعه می شود به همین دلیل حضور نقالان و پرده خوانان در مکان‌های عمومی همچون بازارها موجب کاهش بزهکاری می شود چون انسان‌ها مشتاق شنیدن قصه های خوب هستند و این قصه ها اثر زیادی در زندگی انسان ها دارد چون حاوی حکمت و دانش است و معرفت و دانایی افراد را افزایش داده و مانع ورود افراد به بزهکاری می شود و در نتیجه جرایم کاهش می یابد البته همه این آثار با اهل فن این هنر رخ خواهد داد که حاصل یک عمر تلاش و تجربه آنها در این هنر است.
وی در پاسخ به اینکه بی توجهی به این هنر چه آسیبی هایی در پی دارد تصریح کرد: نقالان مبلغ و یادآورهویت اصیل ایرانی- انسانی هستند و اگر زمانی این هنر با بی‌توجهی مسئولین از بین رود یعنی هویت ما از بین رفته است و از طرف دیگر بها دادن به این هنر به معنای بازگشت به اصل و نسب ما است.
وی در پاسخ به اینکه چگونه می توان از این هنر حمایت کرد گفت: حمایت مادی و معنوی از نقالان برای حضور درمکان‌ها و معابر عمومی و اجرای برنامه‌های نقالی و رساندن کتابچه آن به دانش آموزان و دانشجویان از جمله کارهایی است که می‌توان در این زمینه انجام داد.