روزنامه صبا/ مهدیه مالکی – مستند «فصلی که گم شد» که در بخش مسابقه فیلم‌های بلند هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران سینماحقیقت حضور دارد، امشب ساعت ۲۱:۳۰ در سالن چهارسو اکران می‌شود. به همین بهانه با مهدی قنواتی کارگردان این اثر گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

مهدی قنواتی درباره علت پرداختن به موضوعی درباره ازدواج زود هنگام گفت: ازدواج زودهنگام  دختران و پسران در زاهدان، امری رایج و بخشی از تاریخ اجتماعی این منطقه است و این موضوع همواره از دغدغه‌های فکری من بوده که در بسیاری از خانواده‌ها نیز مسئله بحران سازی محسوب می‌شود.

وی درباره چگونگی پیدا کردن سوژه این موضوع تصریح کرد: قریب به یک سال و اندی طول کشید تا سوژه‌ای پیدا کنم که تصاویر و موضوع ذهنی مرا بیان کند ضمن اینکه ورود دوربین به زندگی شخصی در بسیاری از خانواده‌ها مسئله حساسی بود ولی در نهایت در نزدیکی‌های زابل با معرفی دوستانم خانواده‌ای موافقت کرد تا از زندگی آنها تصویر بگیریم، هرچند از لحاظ اخلاقی مسائلی وجود داشت که ما آنها را به طور کامل رعایت کردیم.

قنواتی درباره اتفاقات غیرمنتظره ساخت مستند «فصلی که گم شد» خاطرنشان کرد: چند اتفاق غیرقابل پیش‌بینی در روند فیلمبرداری و تولید مستند پیش آمد که مهمترین آن فوت فردی از اطرافیان سوژه مستند و یا بحث خشکسالی و مهاجرت خودخواسته افراد از این مناطق نیز از اتفاقات غیر منتظره مستند بود. ولی در بقیه موارد با هماهنگی و برنامه‌ریزی سوژه اصلی، پیش می‌رفتیم و به همین دلیل برای هر پارت یک هفته قبل با سوژه اصلی هماهنگ می‌کردیم تا بتوانیم به موضوع مسلط باشیم.

کارگردان مستند«فصلی که گم شد» درباره چالش‌های تولید این مستند یادآور شد: در مناطق سنتی مسائلی وجود دارد که کاراکتر و عوامل فیلم را تحت تاثیرقرار می‌دهد برای مثال اجازه نمی‌دادند از بعضی مسائل فیلمبرداری کنیم و ناچار یا به آن مسئله اصلا نمی‌پرداختیم یا به شکل دیگری آن را مطرح می‌کردیم. ولی چالش اصلی من، اقلیم سخت آن منطقه و همزمانی تولید فیلم و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم آن منطقه بود، گرچه فیلمبردار و دستیارش از اهالی همان منطقه بودند که با آداب و رسوم آنها آشنا بودند و من هم سعی می‌کردم با آداب و رسوم آنها آشنا شوم تا کاری خلاف آن انجام ندهم که موجب رنجش آنها شود و ارتباط خوبی بین من و کاراکترها شکل گیرد.

وی در پاسخ به اینکه در این مستند چقدر به هدف خود دست یافتید گفت: با نگاه منصفانه به ۸۰ درصد هدف خود از تولید این مستند دست پیدا کردم ضمن اینکه ازدواج زودهنگام موضوعی است که نمی خواستم وارد مباحث تند رسانه‌ای آن شوم بلکه می‌خواستم چالش‌های این موضوع را به خانواده‌هایی که دارای چنین فرهنگی هستند نشان دهم که با ازدواج زود هنگام بخشی از دوران زندگی فرد که همان دوران نوجوانی اوست حذف می‌شود که ناخواسته بدون گذراندن دوران نوجوانی به ناچار وارد مرحله جوانی می‌شوند و موجب حذف بخشی از علاقه‌های چنین افرادی می‌شود.

قنواتی ادامه داد: قصد من از ساخت این فیلم طرح سوال درباره این موضوع بود و نمی‌خواستم ازدواج زود هنگام را قضاوت کنم یا برای همه نسخه واحد تجویز کنم و این یکی از چالش‌های من بود که سعی کردم با تمام وجود آن را رعایت کنم چون وظیفه من به عنوان فیلمساز نشان دادن این نوع زیست است و قضاوت آن برعهده مخاطب است.

وی درپاسخ به اینکه آیا این فیلم بر جامعه هدف تاثیرگذار خواهد بود؟ گفت: امیدوارم که چنین اتفاقی رخ دهد ولی شرایط پخش و میزان دیده شدن مستند بر روی اثرگذاری آن تاثیر مستقیم دارد.

قنواتی ادامه داد: طبق برنامه، این فیلم برای خانواده سوژه «فصلی که گم شد» به صورت خصوصی و برای اهالی زاهدان و استان سیستان و بلوچستان اکران خواهد شد.

این مستند ساز درباره مدت زمان تولید این مستند تصریح کرد: تحقیق و پژوهش و یافتن سوژه این مستند از سال ۹۶ شروع شد ولی فیلمبرداری از سال ۹۸ آغاز و تا سال ۱۴۰۲ به طول انجامید.

وی در پایان گفت: در ساخت مستندهای اجتماعی حضور تیمی حرفه‌ای همراه با کارگردان بسیار اهمیت دارد.

به گزارش صبا، فیلم «فصلی که گم شد» به زندگی کوثر، دختر نوجوانی که مشغول تحصیل در مقطع دبیرستان است پرداخته شده که باید مانند سایر هم سن و سالانش و بنا بر سنت قبیله‌ای ازدواج کند ولی او رویای رفتن به دانشگاه را دارد، رویایی که در میانه خشکسالی و ریزگردهای استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران و هم مرز با افغانستان رفته رفته از او دور می‌شود.