روزنامه صبا/مریم عظیمی – فیلم مستند«لب شور» به کارگردانی جواد وطنی که در بخش فیلم‌های نیمه بلند هجدهمین جشنواره سینما حقیقت حضور دارد به بحران زیست محیطی جزیره میانکاله و آشوراده می‌پردازد.

چرا پرداختن به تالاب میانکاله برایتان مهم بود؟

تالاب میانکاله از این جهت که زمینه‌ای برای زیست گونه‌های جانوری و پرنده‌های مهاجر است اهمیت بسزایی دارد و برای پرنده‌هایی که اصطلاحا زمستان گذرا هستند و از منطقه‌های سردسیری به تالاب می‌آیند و مدتی را آنجا می‌گذرانند شرایطی نیاز هست که در آن بستر آبی زندگی کنند و غذا و طعمه‌هایشان را تامین نمایند. زمانی که آب وارد تالاب نمی‌شود و از سمتی آب شور دریا غلظتش بالا می‌رود و بدین ترتیب غلظت نمک هم بالا می‌رود و زمینه زیست گونه‌های جانوری، پرندگان و حیوانات دیگر آنجا مهیا نیست و باعث تلفات می‌شود. تلاش کردم این موضوع را به عنوان یک دغدغه زیست‌محیطی در فیلمم مطرح کنم.

پژوهش‌ها در زمینه این مستند چقدر طول کشیده و چگونه انجام شد؟

برای پژوهش در مورد یک ذخیره‌گاه و تالاب بین‌المللی مثل میانکاله در ابتدای امر نیاز به تحقیقات میدانی دارد و چالش‌ها و تهدیداتی که در مورد این تالاب وجود دارد باید شناخته شود. بنابراین ما در ابتدا تحقیقات میدانی را از کارشناسان منطقه به ویژه نیروهای خود سازمان حفاظت محیط زیستِ مستقر در میانکاله انجام دادیم. همینطور بومیان منطقه بسیار کمک کردند تا ما بهتر آن جغرافیا و زیست بوم را بشناسیم و به مرور مطالب و منابع جمع آوری شد و من از دل همین تحقیقات میدانی حتی شخصیت‌هایی که در این مستند هستند را نیز پیدا کردم در نهایت این منابع و پژوهش‌ها جمع آوری شد و ساختار فیلم شکل گرفت و روایت اصلی فیلم را درآوردیم و بعد از آن شروع به فیلمبرداری کردیم. هرچند در زمان‌هایی که پژوهش هم می‌رفتم باز فیلمبرداری انجام می‌شد چون ممکن بود با چیزی مواجه شوم که بعداً تکرار نخواهد شد بنابراین لزوماً باید آنها را ضبط تصویری می‌کردم..

در زمینه تهیه و تولید آیا به صورت مستقل عمل کردید یا خود مرکز گسترش و تهیه کننده و سرمایه‌گذاری حضور داشت.

در ابتدای امر قرار بود که این فیلم به صورت مستقل ساخته شود یعنی ایده و طرحش آماده بود و قرار بود شروع کنم اما از آنجایی که آثار زیست محیطی و کارهایی که شخصیتی غیر از انسان، محوریت را تشکیل می‌دهد مثلا محیط، تالاب، زیستگاه، زیست بوم و زیست‌من (پرندگان، جانوران و…) است نیازمند به تولید طولانی‌تر و لوازم و تجهیزات گران قیمت‌تر است مثل لنزهای تله که خوب هزینه‌های سنگینی در بر دارد. به همین علت در همچین مواقعی از عهده یک فیلمساز مستقل بر نمی‌آید که بتواند این فیلم را تمام کند بنابراین در صحبت‌هایی که با آقای حمیدی مقدم داشتم به من پیشنهاد داده بودند که طرح را ارائه کنم، به من لطف داشتند و موافقت شد و خود شورای طرح مستند مرکز گسترش حمایت کردند و فیلم در واقع محصول مشترک مرکز گسترش سینمای مستند تجربی و خودم هست.

با توجه به سوژه فیلم چرا در بخش بین‌الملل حضور ندارید؟

متاسفانه نمی‌دانم چرا این فیلم در بخش بین‌الملل حضور ندارد با اینکه این تالاب یک تالاب و ذخیره‌گاه بین‌المللی است که در کنوانسیون رامسر نیز به ثبت رسیده و سالانه بیش از ۲ میلیون پرنده مهاجر به میانکاله می‌آیند و اهمیت بین‌المللی دارد اما متاسفانه در بخش بین‌الملل قرار نگرفت ولی در بخش مسابقه ملی فیلم‌های نیمه بلند قرار گرفته است.