به گزارش صبا تبیین ساختار معنایی سوره مائده از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر فهم تک‌تک آیات، پیام و محتوای کلی سوره را به‌عنوان یک واحد معنایی آشکار می‌کند و هویت، مقاصد کلی سوره و تناسب و هم‌خوانی آیات را به خواننده نشان می‌دهد. یافته‌های این تحقیق اثبات می‌کند که سوره مائده، علی‌رغم ظاهر پراکنده، دارای ساختار منسجمی است که با روش ساختارشناسی معنایی قابل کشف و تبیین است.

این تفسیر در ادامه تفاسیر ساختاری سوره‌های حمد (قم، ۱۳۹۷)، بقره (تهران، ۱۳۹۹)، آل عمران (تهران، ۱۴۰۲) و نساء (تهران، ۱۴۰۳) است که پیش از این توسط سیدسلمان صفوی تالیف و منتشر شده‌اند.

به گفته نویسنده غالب تفاسیر پیشین به انسجام و ساختار سوره‌ها نپرداخته‌اند و مبنای تناسب آیات سوره مائده را تناسب هم‌جواری انگاشته‌اند اما در این کتاب، با اثبات ساختار، همبستگی و انسجام سوره و نیز هویت کلی و واحد آن با روش‌های ساختارشناسی، بسامدی و نشانه‌شناسی، تصویری جامع از ساختار سوره ارائه می‌شود. در این روش، ساختار متن به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده در فهم معنای آن در نظر گرفته می‌شود.

فصل اول کتاب به طرح کلیاتی درباره سوره مائده اختصاص دارد که شامل معرفی سوره، فضیلت تلاوت آن، اسامی سوره و موضوع کلی و شان نزول آیات آن است. فصل دوم شامل آیات نامدار سوره بر اساس تفاسیر سلف تحلیل می‌شوند که شامل آیه اکمال، آیه ولایت امیر مؤمنان علی (ع)، آیه تبلیغ، آیه تیمم، آیه حد سرقت، آیه محاربه، آیه نقض قسم، آیه وسیله، آیه وضو، آیه وصیت و آیه سلوک انفسی است.

در فصل سوم، آیات سوره بر اساس وحدت معنایی و سیاقی فرازبندی می‌شود که مقدمه کشف روابط ساختاری آیات است. این روش از گمراهی در گستردگی آیات و از دست دادن معانی فرازهای متعدد سوره جلوگیری می‌کند و کلیدواژه‌های هر فراز نیز بیان می‌شود.

ساختار سوره با نمودارهای متعدد در فصل چهارم تحلیل و تبیین شده است. در این فصل، پنج نوع ساختار سوره مائده شامل ساختار خطابی، ساختار بسامدی، ساختار نشانه‌ای وحیانی، ساختار نحوی و مسجع و ساختار معنایی کشف و تبیین شده است. ایزوتوپی‌های آوایی، نحوی، معنایی، روایی و گفتمانی سوره نیز در راستای تحلیل تفسیر ساختارشناسی با روش نشانه‌شناسی و همراه با نمودارهای متعدد تبیین می‌شوند.

رویکرد تفسیری این اثر «کل‌نگر» است، نه جزءنگر و از جهت معرفت‌شناسی نیز دارای رویکرد حِکمی است. این تحقیق، با توجه به روش تحلیل و یافته‌های نوین، گامی معرفتی مهم و نوینی در تفسیر سوره محسوب می‌شود.

کتاب تفسیر ساختار معنایی سوره مائده، تالیف سیدسلمان صفوی، در ۴۹۵ صفحه توسط انتشارات سلمان آزاده با همکاری انتشارات آکادمی مطالعات ایرانی لندن در تهران و لندن منتشر شده است و نسخه الکترونیکی کتاب نیز در فضای مجازی نیز قابل خریداری است. دانشجویان و پژوهشگران خارج از ایران نیز از طریق درگاه «آکادمی مطالعات ایرانی لندن» می‌توانند این کتاب را تهیه کنند.

نشر اول ایسنا