به گزارش خبرنگار
رادیو و تلویزیون خبرگزاری
صبا، هشتادوششمین قسمت «
چرخ» در فصل ششم به گفتگویی درباره دستاوردهای پژوهشگاه دانشهای بنیادی در حوزه علوم پایه اختصاص داشت. در «میز علم» برنامه روز یکشنبه ۲۰ بهمن،
حسین فروتن بهعنوان مجری-کارشناس «چرخ»، میزبان حبیب قرار خسروشاهی معاون فناوری پژوهشگاه دانشهای بنیادی بود.
در جستوجوی مرزهای علم
حبیب قرار خسروشاهی معاون فناوری پژوهشگاه دانشهای بنیادی در ابتدای این گفتگو درباره تاریخچه و اهداف راهاندازی این پژوهشگاه بیان کرد: «پژوهشگاه دانشهای بنیادی ۳۰ سال پیش تاسیس شده است. بعد از جنگ کشور نیاز به توسعه همهجانبه از جمله توسعه علوم پایه داشته است. عمده محققان در آن سالها مشغول آموزش بودند و تحقیق در مرز دانش چندان حس نمیشد. به همین دلیل پژوهشگاه دانشهای بنیادی شکل گرفت. آن سالها دانشگاهها مشغول امور روزمره بودند و این مرکز میتوانست این خلاها را پر کند. آن زمان رشتههایی در پژوهشگاه شکل گرفت که سابقه نداشت.
وی ادامه داد: یکی از اهداف پژوهشگاه این است که در مرزهای دانش حرکت کند و تحقیقاتی انجام بدهد که در کشور انجام نمیشود. ما چند شعار داریم؛ عالممحوری. ما به مغز انسان و اندیشه آن احترام میگذاریم. ما نمیخواهیم کارهای معمولی انجام بدهیم.» بد نیست بدانید پژوهشگاه دانشهای بنیادی موسسهای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری است که در سال ۱۳۶۸ با نام «مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات» تاسیس شد و هدف اولیه آن پیشبرد پژوهش و نوآوری در این دو رشته و فراهم آوردن الگویی بود که به ترویج و اعتلای فرهنگ پژوهش در سطح کشور کمک کند. مرکز فعالیت خود را با سه هسته تحقیقاتی در فیزیک نظری و سه هسته تحقیقاتی در ریاضیات و با امکاناتی کم آغاز کرد ولی به تدریج با توسعه امکانات و جذب دانشورانی از رشتههای دیگر، فعالیت آن به حیطههای دیگری گسترش پیدا کرد و در سال ۱۳۷۶ نام آن به «پژوهشگاه دانشهای بنیادی» تغییر کرد.
رصدخانه ملی، یک سال دیگر افتتاح میشود
حبیب قرار خسروشاهی که علاوه بر معاونت فناوری پژوهشگاه دانشهای بنیادی، مدیر پروژه رصدخانه ملی است، درباره وضعیت و سرنوشت این پروژه بیان کرد: «پروژه رصدخانه ملی فراز و فرودهای زیادی داشته است. این پروژه بهطور طبیعی پروژه زمانبری است. این پروژه از سال ۱۳۸۸ کلید خورد و طراحیها، خرید قطعات اصلی و … انجام شد. در این ده سال ارزش پول ملی ما یکدهم شد اما با تلاش همکاران ما به جایی رسیدهایم که سال آینده یا اوایل ۱۴۰۰ این رصدخانه ملی افتتاح و بهرهبرداری خواهد شد. بعد از اینکه نورگیری تلسکوپ انجام شود، وارد فازی میشود که تلسکوپ کالیبره میشود. در این فاز به سمتی میرویم که تلسکوپ آماده کار شود.
وی در پایان بیان کرد: این فرآیند یکی دو سال طول میکشد. بعد از این اتفاق، تلسکوپ در اختیار کاربران قرار میگیرد. در طول این فرآیند کاربران علمی و منجمین با هم کار را پیش میبرند تا اینکه این فاز را تحویل بدهند. ما برای اینکه بتوانیم تیم علمیمان را آماده کنیم از چند سال با یکی از رصدخانههای اروپایی توافقنامهای را اجرا کردهایم که محققان ما بتوانند از آن تلسکوپ استفاده کنند. نتیجه همان دوره آموزشی این بود در مجله «نیچر» یک مقاله منتشر کردیم که حاصل کار دانشجویان و محققان پسادکترا در همان رصدخانه بوده است.
در بخش دیگری از این قسمت «چرخ» گزارش محمدحسین جهانپناه از پژوهشکده نجوم و رصدخانه پژوهشگاه دانشهای بنیادی روی آنتن رفت.
«چرخ» روزهای، یکشنبه، دوشنبه و سهشنبه، از ساعت ۱۹ بهصورت زنده از شبکه چهار پخش میشود. حافظ آهی مجری «چرخ»، محمد جباری سردبیر برنامه و الهه بهبودی تهیهکنندگی «چرخ» را بر عهده دارند.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است