به گزارش خبرگزاری صبا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیدعبدالمجید شریف‌زاده رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره جایگزینی ساز فیچک باس به جای ویلنسل در ارکستر ملی ایران توضیح داد: ساز قیچک یکی از کهن‎ترین آلات موسیقی فلات ایران و بخشی از شبه قاره هند بوده که از پیشینه تاریخی قابل توجهی در میان سرزمین‎های شرق و جنوب شرقی ایران (سیستان و بلوچستان) برخوردار است.

او افزود: قیچک سازی امروزی با بهره‏‌گیری از تکنیک‏‌های سازهای غربی به دو گونه سوپرانو و آلتو ساخته و تولید شده که عمده‎ترین دلیل آن پر کردن کاستی‎های سازهای کششی در رپرتوار موسیقی سنتی ایرانی بود.

شریف‌زاده با بیان این‌که این ساز از اوایل دهه ۵۰ شمسی در اغلب ارکسترهای موسیقی سنتی ایرانی مورد استفاده قرار می‎گرفت که این روند تا امروز نیز ادامه دارد، عنوان کرد: از این ساز مدل‌های مختلف قیچک سوپرانو، آلتو و باس ساخته می‏‌شود. با توجه به این‌که در بسیاری از اجراهای موسیقی سنتی ایرانی برای تولید صدای باس از ویلنسل استفاده می‌شود البته در استودیو و نه در اجرای زنده که ساز ایرانی نیست و طبعا با ساختار موسیقی ایرانی تناسب چندانی ندارد، ساخت ساز قیچک باس برای این خلأ صوتی در ترکیب موسیقی ایرانی پیشنهاد شد.

به گفته او، این ساز توسط سیامک قلمی و سمیرا عزیزی‌مطلق، هنرمندان کارگاه سازسازی گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ساخته شده است.

شریف‌زاده همچنین با بیان این‌که در سال‎های اخیر تلاش‎های زیادی در زمینه مقایسه سازهای بلوچی با ویولن شده است، یادآور شد: بررسی تطبیقی تکنیک‎های اجرایی و امکانات بیانی در ساز قیچک و رباب با خانواده ویولن صورت نپذیرفته است.

رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: برطرف کردن هوم صدا، رفع محدودیت نوازندگی در پوزیسیون، استاندارد شدن جای نت‎ها، قابل استفادن بودن این ساز برای تمامی چلیست‌ها با هر نوع سبک نوازندگی، کوک دقیق ساز با سهولت و سرعت و حذف سیم‌گیر و پایه تاندون مواردی است که در پژوهش حاضر (ساخت قیچک باس) تلاش شده رعایت شود.

او مواد و مصالح در نظر گرفته‌شده در ساخت ساز قیچک باس را کاسه ساز از چوب توت، دسته و زیر گریف چوب گردو، گریف چوب آبنوس یا فوفل، خرک از چوب کبوده، سیم‎ها پیراسترو اواپیرازی، پوست ضخیم بره، گوشی‎ها طرح ویتنر و… عنوان کرد.

شریف‌زاده در پایان تاکید کرد: نتایج نشان می‏‌دهد با وجود تمایز ظاهری ساز ویولن و قیچک، شباهت‎های زیادی  از لحاظ تکنیک‎های نوازندگی دست  راست و چپ در این دو ساز می‎توان یافت. سازندگان این ساز با بهره‏‌گیری از آزمایشگاه‎های فیزیک و شیمی داخل و خارج از کشور و پژوهش چندین ساله به رموز سازگران کروما ایتالیا دست یافته‏‌اند که از آن در ساخت ساز یاد شده بهره گرفته‏‌اند. به نحوی که ساز ساخته ‌شده صدایی مطلوب در ارکستر ملی ایران فراهم می‏‌کند.

انتهای پیام/