آرش انیسی کارگردان فیلم سینمایی «مامان» که به تازگی مجوز نمایش گرفته است در گفتگو با خبرنگار سینمایی صبا درباره چالش‌ها و مشکلاتی که از ابتدا با او همراه بوده است، گفت: ساختن فیلم «مامان» مثل خیلی از فیلم‌های جریان مستقل در سینمای ایران ساده نبود. بهمن و اسفندماه ۱۳۹۶ یک‌بار پیش تولید این کار را به تهیه‌کنندگی بهمن کامیار انجام دادیم و چون می‌خواستیم فصل زمستان را داشته باشیم هم‌زمان با درخواست پروانه ساخت، پیش‌تولید کار را نیز آغاز کرده، لوکیشن ساختیم، بازیگر انتخاب کردیم، دورخوانی انجام دادیم ولی در نهایت پروانه ساخت آن صادر نشد.

وی درباره علت صادر نشدن پروانه ساخت عنوان کرد: وقتی فیلم پروانه ساخت نگرفت، برگه‌ای به من داده نشد که به این دلایل فیلم رد شده است بلکه تنها گفتند به دلیل شباهت فیلمنامه به رمان، فیلم رد شده و پیشنهاد می‌شود فیلمنامه به دلیل ساختار تجربی‌ای که دارد یا ساخته نشود یا لااقل در قالب فیلم سینمایی نباشد؛ دلایل و پیشنهادهایی که به نظر من بی‌معنی بود و با هیچ منطقی نمی‌توانست دلیل خوبی برای تولید نشدن یک فیلم باشد.

انیسی ادامه داد: وقتی مشکل فیلمنامه را بگویند چیزی برای فکر کردن و تصمیم گرفتن در مورد تغییر دادن یا ندادن آن وجود دارد ولی وقتی هیچ دلیلی برای رد کردن فیلمنامه آورده نمی‌شود، کمی ماجرا را ترسناک و ظالمانه می‌کند.

کارگردان فیلم «در سوگ سیاوش» درباره پیگیری‌های خود اظهار کرد: در نهایت مثل همه کسانی که می‌خواهند فیلم بسازند ولی با صدور پروانه ساخت آن موافقت نمی شود، شروع به پیگیری کردم. یک بار دیگر فیلمنامه در شورا مطرح شد که باز هم دست رد به سینه آن خورد. من اما بی‌خیال نشدم و سعی کردم همچنان به پیگیری ادامه دهم و با ابراهیم داروغه‌زاده که در آن زمان سمت معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی را داشت وقت ملاقاتی گرفتم و متوجه شدم ایشان فیلمنامه را خوانده، بسیار دوست داشته و از رد شدن آن به شدت متعجب شد. بعد از آن دیدار و صحبت درباره فیلم، بالاخره بعد از پنج تا ۶ ماه پیگیری، پروانه ساخت فیلم «مامان» صادر شد.

افزایش قیمت دلار و انصراف سرمایه‌گذار

انیسی در ادامه از مشکلاتی جدیدی که بر سر راه تولید فیلم «مامان» قرار داشت اینگونه گفت: در ۶ ماهی که پیگیر پروانه بودم قیمت دلار از حدود چهار هزار تومان به ۱۲ هزار تومان افزایش پیدا کرده بود و ساخت فیلم «مامان» که قرار بود با بودجه حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان باشد دیگر ممکن نبود مگر با افزایش چند برابری سرمایه که از طرف سرمایه‌گذارِ من ممکن نبود و پروژه تا تامین سرمایه دوباره متوقف شد.

کارگردان فیلم «حراج بزرگ» درباره چگونگی سرمایه‌گذاری مرکز گسترش برای این فیلم عنوان کرد: در سال ۱۳۹۸ مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با شورایی که متشکل از نیما ‌جاویدی، بهرام توکلی، بهنام بهزادی و مرتضی رزاق‌کریمی بود در فراخوانی اعلام کرد که می‌خواهد چهار فیلم سینمایی تجربی بسازد که در ادامه ۱۰ فیلم کم هزینه هم به آن‌ها اضافه شد. فیلمنامه «مامان» را به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ارایه داده و بعد از ۲ الی سه ماه به من خبر دادند که این فیلمنامه از میان بیش از ۱۰۰ فیلمنامه و طرحی که به این شورا ارایه شده به عنوان یکی از چهار فیلم تجربی انتخاب شده است و قرار شد که پروانه ساخت را تمدید کنیم که بعد از مشورت تصمیم بر تغییر تهیه‌کننده گرفتم.

انیسی در ادامه از علت جایگزینی مجید برزگر با بهمن کامیار توضیح داد: فیلم «مامان» با هر معیاری ربط چندانی با سینمای بدنه نداشت و به شخصه معتقد بودم مهم‌ترین دلیل ساخته نشدن آن نداشتن تهیه‌کننده‌ای بود که دغدغه ساخت این گونه فیلم‌ها را داشته باشد که در آن صورت مخالفت شورای ساخت مشکل بزرگی نبود که مانع ساخت فیلم شود.

این نویسنده ادامه داد: مطمئنا مجید برزگر به عنوان کسی که در این سینما کار کرده، فیلم ساخته و تهیه کرده بود گزینه مناسب تری برای «مامان» بود پس برای دریافت مجدد پروانه ساخت با ایشان صحبت کرده که تهیه‌کنندگی کار را قبول کردند و در نهایت پروانه فیلم «مامان» با نام ایشان صادر شد؛ اتفاقی که اگر مهم‌ترین دلیل ساخته شدن فیلمنامه «مامان» نباشد بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین دلایل آن است.

«مامان» باز هم رد شد

کارگردان فیلم کوتاه «رقص چاقو» درباره ادامه چالش‌های فیلم گفت: بعد از اینکه پروانه ساخت گرفته و پیش‌تولید را شروع کردیم، به ما خبر دادند که فیلم از طرف یک شورای بالاتری با عنوان شورای ارشد تولید سازمان سینمایی دوباره رد شده است. بعد از این خبر به سراغ سید مهدی طباطبایی‌نژاد رفتم که معاون ارزشیابی شده بود و ایشان به همراه محمد حمیدی‌مقدم حمایت‌گرایانه پشت تصمیم شورای اول برای ساخت فیلم ماندند و در نهایت تصمیم گرفته شد که فیلم به عنوان یکی از آن ۱۰ فیلم کم‌هزینه ساخته شود.

این نویسنده و کارگردان با اشاره به نقش حمایتی مجید برزگر برای ساخت فیلم، تاکید کرد: مجید برزگر به عنوان تهیه‌کننده پروژه در این مرحله تنها کسی بود که باید مسئولیت ساخت را با توجه به کم شدن بودجه قبول می‌کرد که با توجه به نقش حمایت‌گری که این سال‌ها نسبت به سینمای تجربی داشته به من گفت کارت را ادامه بده.

وی درباره رضایت خود از ساخت این فیلم اظهار کرد: هفتم خردادماه کار را کلید زده و تا ۹ تیرماه به پایان رسید. فکر می‌کنم خروجی‌ فیلم به این همه سال وقت و انرژی می‌ارزید و به نظر من آن‌هایی که دوست داشتند فیلم «مامان» ساخته شود، برنده شدند و این فیلم ساخته شد.

انیسی در پاسخ به اینکه چرا «مامان» باید ساخته می‌شد، گفت: «مامان» باید ساخته می‌شد زیرا سال‌ها پیش فیلمی مانند «مادر» ساخته شده بود که خروجی جامعه ما در آن زمان بود. بعد از آن سال‌ها در جامعه تغییرات و اتفاقاتی به وجود آمد، جامعه از لحاظ فرهنگی به شدت تغییر کرد و به یک فیلم تازه که بتواند حال و هوا و ایدئولوژی این زمان را نشان دهد نیاز داشت. «مامان» همان فیلم «مادر» است که بعد از سال‌ها دوباره ساخته شده است.

همه افراد فرصت داوری در جشنواره ملی فیلم فجر را پیدا می‌کنند

آرش انیسی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره علت شرکت این فیلم در جشنواره ملی فیلم فجر ۳۹ اذعان کرد: در یک سال آینده سعی می‌کنیم فیلم‌مان را در جشنواره‌های دیگر هم نمایش دهیم که باتوجه به شرط نمایش اول فیلم‌ها در جشنواره ملی فیلم فجر دیگر امکان نمایش فیلم در این جشنواره را پیدا نمی‌کنیم به همین دلیل مسئولان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان حامی و سرمایه‌گذار فیلم و تهیه‌کننده تصمیم گرفتند فیلم را در این دوره از جشنواره شرکت دهند.

این نویسنده و کارگردان درباره حذف بخش «نگاه نو» در این دوره از جشنواره بیان کرد: باتوجه به سیاست‌های جشنواره، هرچند سال یک‌بار تغییراتی در بخش فیلم اولی‌ها رخ می‌دهد. خیلی‌ها در ساخت این فیلم به من کمک کردند، بازیگران درجه یکی که بخش عمده‌ای از آن‌ها بازیگران تئاتر بوده و ممکن است خیلی شناخته شده نباشند ولی بازیگران توانایی هستند، کسانی که از نظر فنی به فیلم کمک کردند و خوبی این تصمیم این است که این افراد نیز فرصت داوری پیدا می‌کنند که به نظر من باتوجه به جوانی و توانایی آن‌ها اتفاق مهمی است.

وی در پایان درباره حضور نداشتن مردم در جشنواره سی و نهم عنوان کرد: اکران شدن برای مردم، اتفاق خیلی بزرگی است، کسانی که در جشنواره ملی فیلم فجر تندیس تماشاگران را می‌گیرند معمولا ادعا می‌کنند که این، بزرگ‌ترین جایزه‌ای است که می‌توانستند دریافت کنند. برای همه فیلمسازان، مردم به عنوان مخاطب اصلی فیلم‌ها بیشترین اهمیت را دارند. امسال شاید به معنای واقعی جشنواره‌ای وجود نداشته باشد و برگزاری آن تنها ادای وظیفه‌ای از سوی مدیران باشد هر چند به نظر نمی‌رسد در شرایط پاندمی موجود امکان انجام کار به شکل دیگری وجود داشته باشد.

فروغ گشتیل

انتهای پیام/