حمیدرضا شاه‌آبادی نویسنده کودک و نوجوان، مدیر انتشارات مدرسه و عضو هیات داروان «جایزه کتاب ماه و سال کانون» در گفتگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری صبا درباره علت اضافه کردن بندی به فراخوان جایزه مبنی بر اینکه کتاب‌هایی که قانون‌ کپی‌رایت را رعایت کرده باشند به داوری نهایی راه پیدا می‌کنند، توضیح داد: درست است که کشور ما قانون کپی‌رایت را نپذیرفته و عضو این کنوانسیون جهانی نیست اما طبق بررسی‌هایی که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان انجام دادیم، متوجه شدیم که فضای ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان کشور ما فضای به‌هم ریخته ای است و نظارت درستی بر این حوزه وجود ندارد مثلا چند ناشر به‌طور همزمان یک کتاب را ترجمه و منتشر می‌کنند و این اصلا خوب نیست درنتیجه فکر کردیم‌ یکی از راه‌هایی که می‌توان این فضا را منظم‌تر و دقیق‌تر کرد توجه به قانون کپی‌رایت است.

او ادامه داد: البته این‌طور نیست که کتابی که کپی رایت نداشته باشد در جشنواره مورد بررسی قرار نگیرد، بلکه همه کتاب‌ها در مراحل ابتدایی پذیرفته می‌شوند و حتی برای مراکز کانون در سطح کشور خریداری می‌شوند اما امتیاز بیشتری برای کتاب‌هایی که قانون کپی‌رایت را رعایت کرده باشند، قایلیم و آن‌ها می‌توانند در مرحله نهایی برنده جایزه کتاب سال شوند.

این نویسنده در پاسخ به این انتقاد که کانون یک موسسه دولتی است و باید در مسابقه حداقل عدالت را فراهم کنند، توضیح داد: فکر می‌کنم که هر جایزه‌ای می‌تواند قواعد خود را داشته باشد و فرقی نمی‌کند آن موسسه خصوصی باشد یا دولتی. تا زمانی که این قواعد موجب ضایع شدن حقوق دیگران نباشند، باید پذیرفته شوند. من تصور می‌کنم این قاعده «جایزه کتاب ماه و سال» به دلیل اینکه کتاب‌های فاقد کپی‌رایت را از گردونه بررسی حذف نمی‌کند بلکه برای کتاب‌هایی که کپی‌رایت دارند امتیاز بیشتری قایل می‌شود، غیرعادلانه‌ نیست. فقط ما تلاش داریم کاری کنیم که فضای ترجمه در کشور ماه کمی قاعده‌مند شود.

مدیر انتشارات مدرسه افزود: به‌طور مثال انتشارات مدرسه یکی از انتشاراتی است که قانون کپی‌رایت را رعایت می‌کند اما برای ما هم این مشکل وجود دارد که حتی در صورت خریدن رایت کتاب، مالکیت کامل آن برعهده ناشر نیست و ناشران دیگر هم می‌توانند آن کتاب را به چاپ برسانند.

رعایت قانون کپی رایت را برای صنعت نشر کشور الزامی می‌دانم

او در ادامه پیوستن به کنوانسیون جهانی کپی‌رایت را برای صنعت نشر کشور الزامی دانست و بیان کرد: رعایت قانون کپی رایت را برای صنعت نشر کشور الزامی می‌دانم. سال‌های پیش بارها گفته‌ام اگرچه در شرایط فعلی کشور با توجه به مشکلاتی مانند تحریم‌ها، بسته‌ بودن راه‌های مبادلاتی و انتقال پول با خارج از کشور، شاید این کار سخت‌تر شده باشد اما گمان می‌کنم راه نجات ادبیات ترجمه در کشور ما از مسیر کپی رایت می‌گذرد.

این نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: به دلیل رعایت نکردن قانون کپی‌رایت تصور درستی از ما در ذهن ناشران خارج از کشور نیست و ما نمی‌توانیم بازیگر صحنه بازار جهانی نشر باشیم و ناشران از ما رایت نمی‌خرند چون ما هم از دیگران رایت نمی‌خریم. البته در صورت خرید هم گاهی مبالغ بسیار کم و خنده‌داری پیشنهاد می‌کنند اما چاره‌ای نیست و باید با آن‌ها کنار بیاییم.

او ادامه داد: فکر می‌کنم اگر این امکان فراهم شود که حداقل در حوزه کتاب کودک و نوجوان قانون کپی‌رایت را رعایت کنیم برای همه بهتر است و حتی در نهایت برای ناشران سود بیشتری دارد.

شاه‌آبادی در پایان درباره تلاش دولت برای پیوستن ایران به این قانون جهانی اظهار کرد: سال‌ها در مجلس دیگر جاها پیوستن ایران به کنوانسیون مروبطه بررسی شده اما هنوز نتیجه نهایی آن عاید نشده است.

ندا زنگینه

انتهای پیام/

بیشتر بخوانید:

اعتراض انجمن ناشران کودک و نوجوان به کانون/ نیازی به رعایت کپی رایت نیست!

پاسخ دبیر «جایزه کتاب ماه و سال» به یک اعتراض/ به آنکه کپی‌رایت را رعایت نکند جایزه نمی‌دهیم

رعایت نکردن کپی‌رایت به ترجمه‌های موازی و بی‌کیفیت منجر شده است/ کارمان غیراخلاقی است

تصمیم «جایزه کتاب و ماه سال» سیاست یک بام و دو هواست/ در دنیا به ما می‌گویند دزد