مینا قاسمی زواره کارگردان مستند «آن شب» که در بخش فیلم های نیمه بلند پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد در گفتگو با خبرنگار سینمایی خبرگزاری صبا درباره این مستند عنوان کرد: اسفندماه ۱۳۹۸ طی اتفاقی که به من اطلاع داده شد و توقع می رفت به دلیل نوع فعالیتم در تهران و محدوده هایی مانند دروازه غار و شوش و دیگر مناطقی که بیشتر آسیب پذیر هستند، با سوژه این مستند روبه‌رو شدم.

او افزود: حدود شب به من اطلاع دادند که خانمی با لباس بیمارستان و نوزاد تازه به دنیا آمده اش از بیمارستان فرار کرده و به مرکز زنان آمده است.

کارگردان مستند «سمفونی امنیت» گفت: من آن شب به مرکز زنان یا همان گرمخانه رفتم و از فردای آن روز پیگیر ماجرا شدم که متاسفانه متوجه شدیم این خانم تمایل دارد نوزادش را به بهزیستی بسپارد.

کارگردان مستند «آن شب» توضیح داد: زمانی که سعی می کردیم تا مادر را برای نگهداری از نوزادش راضی کنیم، متوجه شدیم ماجرا از این فراتر است و این بچه قبل از تولد به یک باند خرید و فروش نوزاد فروخته شده است.

کارگردان مستند «فرار دختران سه نسل» اظهار کرد: این مساله در کل مناطق آسیب پذیر کشور مطرح است، اینکه یک سری آدم هستند که امروزه کار و کاسبی شان با خرید و فروش نوزاد خیلی خوب می‌چرخد و به این وسیله تجارت می کنند.

کارگردان مستند «زلزله سی سخت» بیان کرد: اشاره به محله دروازه غار بیشتر به این دلیل است که به هرحال آدم های آسیب دیده به این محدوده رفت و آمد بیشتری دارند و باندهای خرید و فروش نوزاد در آنجا سراغ زنان آسیب دیده، معتادان، کارتن خواب ها و افرادی که بی پناه هستند، می روند و اگر اینها به هر دلیلی یا به هر طریقی باردار باشند یا خانواده‌ای باشند که هزینه های زندگی شان را نتوانند تامین کنند با پیشنهاد فروش بچه مواجه می شوند.

قاسمی درباره روند ساخت این مستند توضیح داد: همه چیز خیلی اتفاقی و محو پیش رفت؛ بدون چیدن و بدون اینکه ما بخواهیم چیزی را جابه جا کنیم یا سکانسی، پلانی و یا اصلا بخواهیم ماجرا را تغییر دهیم یا حتی چینشی برایش در نظر بگیریم، چرا که واقعا اینقدر وقت نداشتیم.

کارگردان مستند گزارشی «تالاب هورالعظیم» مطرح کرد: این مستند زمانی ساخته شد که در اوج کرونا دفاتر تجهیزاتی تجهیزات شان یا اجاره رفته بود و یا کلا به دلیل ویروس کرونا تعطیل بودند و حتی دوستان خودم را هم نمی‌توانستم برای همکاری دعوت کنم چراکه به هرحال شرایط خوبی نبود و چند نفری از دوستان هم از حضور در پروژه امتناع کرده بودند.

این مستندساز توضیح داد: با یک موبایل و یک میکروفن دستی سیم دار که خیلی جاها در فیلم مشخص است و یک سه پایه پانزده هزار تومانی کار را شروع کردم و نمی‌دانم که آیا فیلم دیگری داریم که با موبایل ساخته شده باشد یا نه، ولی فکر می‌کنم تنها فیلم موبایلی جشنواره «سینماحقیقت» فیلم مستند «آن شب» است.

تهیه کننده و کارگردان مستند «آن شب» درباره محتوای این اثر اظهار کرد: اواخر اسفند ۱۳۹۸ کار را شروع کردم و داخل گرمخانه رفتم و سه روز به صورت شبانه روزی بالای سر بچه بیدار بودیم که یک بخش هایی از آن در فیلم نیست و حتی به دلیل شرایط فیلم و شرایطی که در گرمخانه وجود داشت، نمی شود آن قسمت ها را اضافه کرد. در آن شب ها کاملا بیدار بودیم چون ممکن بود عده ای وارد گرمخانه شوند یا از خانم هایی که داخل گرمخانه بودند کسی را اجیر کنند و بچه را ببرند.

این کارگردان با اشاره به مراحل طولانی پس از تولید اثر توضیح داد: جدای از اینکه رویارویی با این سوژه سخت بود دلیل دیگر طولانی شدن روند پس از تولید اثر تغییر تدوینگران آن بود، زیرا به دلیل محتوای اثر امکان همراهی نداشتند و دو نفر از تدوینگران کار سنگین اثر را تحمل نکردند و البته لازم به ذکر است که بخش زیادی از این مستند در زمان حضور من در افغانستان برای ساخت مستند «روزهای سربی» از تحولات این کشور بعد از حضور طالبان به صورت ویدیو کال تدوین شده است.

او ادامه داد: «آن شب» روایت زنانی است که برای نجات خودشان و دیگری در یک گرمخانه هستند و این مستند ماجراهای درون این گرمخانه را به تصویر می کشد. ما در این فیلم تعدادی زن را می بینیم که هر کدام در یک مسیر و به یک دلیلی در حرکت هستند کما اینکه خلاف جهت همدیگر و یا سیاه و سفید باشند ولی هر کدام هدفی را دنبال می کنند که در انتها قضاوت با خود مخاطب است.

کارگردان فیلم کوتاه «نقطه اشتراک» با اشاره به اینکه قرار بوده است پروژه ای را پیش از مستند «آن شب» در محله دروازه غار جلوی دوربین ببرد، اظهار کرد: حدود ۱۰ سال پیش برای ساخت فیلم به دروازه غار رفتم و اینقدر رویارویی من با شرایط و آدم های آن منطقه سخت بود که تا سال ۱۳۹۸ نتوانستم تصمیمی که برای ساخت فیم داشتم را عملی کنم.

کارگردان مستند «روزهای سربی» گفت: در آن زمان فیلم نساختم ولی با تعدادی از دوستانم گروهی به نام «انجمن خیریه نبض مهر ایران» را تشکیل دادیم و از آن سال کارهای عام المنفعه‌ای برای کاهش آسیب و کمک به خانواده ها و زنان بد سرپرست یا سرپرست خانوار شروع کردیم. این گروه خیریه را جایی ثبت نکردیم ولی خیلی دلی از بحث اشتغال زایی برای بانوان تا تهیه لوازم التحریر برای کودکان و موارد دیگر را در برنامه کارمان قرار دادیم.

کارگردان مستند «تحولات افغانستان در زمان طالبان» عنوان کرد: سال ۱۳۹۸ که با سوژه «آن شب» مواجه شدم خیلی تردید داشتم که با ترس های خودم نسبت به این ماجرا و رویارویی اولیه ام با آن محله چگونه مواجه شوم و تردید من بیشتر از این بود که آیا نسبت به این اتفاق باید کار مددکاری انجام می دادم یا باید همه چیز را دور می‌انداختم و به صورت حرفه ای سراغ سوژه ای برای ساخت یک فیلم می رفتم.

وی ادامه داد: بالاخره راه دوم را انتخاب کردم چرا که موضوعی را دیدم که همیشه رسانه ها در حد یک خبر کوتاه به آن پرداخته اند ولی لازم بود تا طرح مساله شود و مهم ترین مساله این بود که اگر طرح افزایش جمعیت و کنترل جمعیت پیری ارایه می شود و قیمت لوازم پیشگیری از بارداری افزایش می یابد و کمتر در دسترس قشر آسیب پذیر قرار می گیرد، قطعا منجر به اتفاقات و فاجعه‌هایی از این دست می شود.

کارگردان فیلم کوتاه «کودکان ما» گفت: به دنیا آمدن بیش از اندازه بچه هایی از زنان بی پناه و کارتن خواب، زنانی که به هرحال در این جامعه دچار آسیب شدند و هیچ راهی برای جلوگیری از بارداری شان ندارند و هیچ برنامه ای هم برای شان وجود ندارد، مشکل بسیار بزرگی است. در این شرایط اقتصادی و معیشتی حتی خانواده هایی که سالم و سلامت هستند، نمی توانند تامین معیشت کنند و تهیه ساده ترین وسایل پیشگیری از بارداری نیز برای شان دشوار است.

کارگردان مستند «سمفونی بلند» مطرح کرد: وقتی زنی باردار می شود در خیلی از مواقع نمی تواند تصمیم بگیرد که بچه را نگه دارد یا از بین ببرد و در نتیجه اگر آسیب دیده باشد وارد معامله می شود و بچه را به پولی برای حل مشکلاتش تبدیل می کند. اگر خانواده داشته باشد باز هم با تمام زجرهایی که تحمل می کند به دلیل وضعیت بد اقتصادی قدرت تامین نیازهای نوزاد را ندارد و آن را می فروشد.

کارگردان فیلم کوتاه «شلیک» اضافه کرد: طرح مساله افزایش جمعیت که این روزها خیلی هم داغ است باید در کنار توجه به آسیب هایش عملی شود و خرید و فروش نوزادان بخشی از آسیب های این طرح است و ما همیشه قرار نیست نکات مثبت را در نظر بگیریم زیرا این مساله ای که در فیلم مطرح شده است اگر مساله دولت و جامعه نیز باشد و بتوانند برای آن برنامه ای تدوین کنند، من در آن زمان فکر می‌کنم کارم را انجام داده ام و تمام شده است‌.

کارگردان فیلم کوتاه «چرک» درباره تصمیمش برای ارسال این اثر به جشنواره های بین المللی عنوان کرد: فیلم حتما ترجمه خواهد شد ولی برای ارسال به جشنواره های بین المللی در حال حاضر تصمیمی ندارم زیرا منتظر دیده شدن فیلم در جشنواره سینماحقیقت و بررسی بازخوردهای آن از سوی استادان، هنرمندان و مخاطبان هستم.

‌مینا قاسمی زواره در پایان خاطرنشان کرد: این موضوع شاید نیاز به کمک های بین المللی هم داشته باشد و شاید نیاز باشد تا پزشکان و مددکاران اجتماعیِ بدون مرز ما برای کمک به این حوزه ورود کنند و اگر نگاه این باشد حتما در حوزه بین الملل شرکت می‌کنم.

عوامل این مستند عبارتند از تهیه‌کننده، کارگردان، فیلمبردار با موبایل: میناقاسمی زواره، دستیار کارگردان: فاطمه زهرا قاسمی، تدوین و صداگذاری: مسعود ساکی، مدیرتولید: محسن امین، پژوهش: میناقاسمی‌‌زواره و مرجان حسینی، گرافیک: مصطفی حسن‌بیگی، مترجم: مهرناز الماسی، روابط عمومی و مشاور رسانه: آزاده فضلی.

پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» از ۱۸ تا ۲۵ آذرماه با دبیری محمد حمیدی مقدم برگزار می‌شود.

نگار امیری

انتهای پیام/