به گزارش صبا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور روز سه‌شنبه ۲۴ آبان‌ماه در مراسم گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار اظهار کرد: امروزه کتابخانه‌های عموم  در نظر استادان علم اطلاعات و دانش‌شناسی و مدیران آگاه، سازمانی چندمنظوره و دارای کارکردهای متنوع است که کتابخوانی (یعنی امانت گرفتن کتاب و استفاده از سالن‌های مطالعه) فقط یکی از این کارکردها به حساب می‌آید.

وی افزود: ایده و آرمان تبدیل کتابخانه به پایگاه اجتماعی، علاوه بر مجامع علمیِ جهانی، در ایران هم در سطح آکادمیک و هم در سطح اجرایی مطرح است.

رمضانی با اشاره به «سند چشم‌انداز نهاد در افق ۱۴۰۴» یادآور شد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ هـجری شمسی، نهادی است فرهنگی با هویت اسلامی ایرانی، نافذ و اثرگذار بر جامعه، دارای کارکردهای آگاهی‌بخشی، اطلاع‌رسانی، آموزشی و ارشادی، زمینه‌ساز ارتقای مطالعه مفید، دارای نیروی انسانی متعهد، متخصص و آموزش دیده با حفظ جایگاه اول کشور در منطقه و موفق در رساندن کشور در زمره پانزده کشور برتر جهان از جهت سرانه فضا، عضو، منابع و امانت کتابخانه‌ای.

وی اضافه کرد: نباید از این نکته غافل شد که در حال حاضر هم وضعیت خوبی را در منطقه به لحاظ سرانه کتابخانه‌ای داریم، در منطقه و جهان اسلام اول هستیم، در آسیا نیز جزو چهار کشور برتر هستیم.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به جایگاه کتابخانه‌های عمومی در سیاست‌گزاری‌های نوین خاطرنشان کرد: کتابخانه‌های عمومی در کنار دیگر مؤسسات و نهادهای تمدنی از جمله مساجد که در تمدن‌سازی اسلامی – ایرانی مرکزیت و محوریت دارند، به عنوان مرکزی برای نقش‌آفرینی اجتماعی تعریف می شود.

وی افزود: به باور نظریه‌پردازان و سیاست‌گزاران حوزه عمومی، عصر کتابخانه تک‌ساختی به پایان خود نزدیک شده و باید کارکردهایی جدید را که با نیازهای مردم به ویژه نیازهای اجتماعی آنها همسوست، البته به صورت هدفمند و در چارچوب قوانین و ارزش‌های حاکم، طراحی و اجرا کرد.

رمضانی با اشاره به کارکردهای نوین کتابخانه‌ها، تصریح کرد: یکی از این کارکردها، حرکت در راستای رسیدن به «عدالت اجتماعی» است که می‌تواند در برگیرنده انواع و اقسام مصادیق عدالت در اجتماع از عدالت اقتصادی، آموزشی، اخلاقی و سلامت باشد. این سیاست‌گزاری مبتنی بر تغییر از حالت تک‌ساختی شامل شبکه گسترده کتابخانه‌های عمومی در ایران نیز می‌شود که براساس آن، کتابخانه‌ها باید به باشگاهی اجتماعی فرهنگی تبدیل شده تا در بسیاری از مسائل اجتماعی با توجه به ظرفیت‌های خود نقش‌آفرینی کنند.

وی افزود: گسترش سواد عمومی و آموزش کاربران، از طریق ارائه خدمات و طراحی برنامه‌هایی که با هدف جذب مخاطب و توسعه گفتمان عمومی، کتابخانه را به پایگاه اجتماعی مبدل می کند که جنبه پیش‌گیرانه، و هم آموزشی و اصلاحی دارد، از کارکردهای اجتماعی کتابخانه‌های عمومی است که در قالب «ارتقای سواد اجتماعی» محقق شده است.

دبیرکل نهاد در ادامه با اشاره به نقش کتابخانه‌های در بحران‌های طبیعی و اجتماعی، بیان کرد: نقش برجسته کتابخانه‌های عمومی در بحران‌های طبیعی و اجتماعی و نیز نقش آفرینی در کاهش آسیب‌های اجتماعی جامعه خدمت‌گیر به ویژه در مناطق محروم و آسیب‌خیز از لحاظ اجتماعی، از دیگر وجوه اشتراک کتابخانه با مفهوم عمومی آن است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به الزامات تبدیل کتابخانه به پایگاه اجتماعی بیان کرد: مطمئناً تحقق رسالت اجتماعی کتابخانه، مشروط به وجود عواملی پیشینی است.  عوامل پیشینی که در اینجا از آن با عنوان «الزامات تبدیل کتابخانه به پایگاه اجتماعی» نام می برم و بدان اشاره شد، به ترتیب در پنج محور «مردم»، «کتابدار»، «مدیران»، «منابع کتابخانه ای» و «برنامه و خدمات» خلاصه می‌شود.

وی در ادامه با تشریح این عوامل خاطرنشان کرد: منظور از مردم، «مخاطبان، خدمت گیران در معنای عام وهمه مردم» است؛ از هر رنگ و قومیت و مذهب و با هر تفکر و سلیقه‌ای که باشند. واژه «عمومی» در «نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» نیز دارای همین معناست؛ بنابراین، مردم حتی اگر همه آنان هیچ گاه به کتابخانه مراجعه نکنند، مصرف کنندگان بالقوّه خدمات کتابخانه‌ای به شمار می آیند؛ «مدیران» نیز باید برای این «همه» برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کنند و «کتابداران» به عنوان رکن اصلی ارائه خدمات و تعریف برنامه‌ها وارائه منابع کتابخانه‌ای، هم باید آمادگی فکری و مهارت فردی برای ارائه خدمت به «همه گروه‌های سِنّی و شناختی» را داشته باشند. در این صورت است که کارکرد اجتماعی کتابخانه را تحقق بخشیده‌ایم.

رمضانی همچنین یادآور شد: از میان این طبقه‌بندی پنج گانه، «منابع انسانی» سهم بسیار مهمی در اجرای این رسالت اجتماعی دارد. کتابخانه‌ها در صورتی به پایگاه اجتماعی تبدیل خواهند شد که این اضلاع، به صورتی همنوا، هماهنگ و منسجم و مطابق با شرح وظایف شان عمل کنند.

وی اضافه کرد: همه سازمان‌هایی که بنا بر نیاز جامعه ایجاد شده اند، «اجتماعی» نامیده می‌شوند. با این تعریف، حال باید بپرسیم کدام سازمان را اجتماعی‌تر از کتابخانه سراغ داریم که به دنبال برطرف کردن واقعی‌ترین نیاز افراد، یعنی نیازهای روحی و فرهنگی او، باشد؟  با این تعاریف، باید بگویم که امروز ما مسئولیت حوزه فرهنگ با محوریت کتابخانه‌ها را در استان، شهر و روستای خود بر عهده داریم و می‌توانیم با نوع کار کردن، تعامل و نوع خدماتی که ارائه می‌دهیم، نقطه اثر باشیم تا مردم حس خوبی از کتابخانه‌های عمومی بگیرند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش پایانی صحبت‌هایش خطاب به رئیس‌جمهوری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به نمایندگی از جامعه‌ ۷۵۰۰ نفری کتابداران و چند میلیونی اعضای کتابخانه‌های عمومی از رئیس‌جمهوری، وزیر فرهنگ‌وارشاداسلامی و دولت محبوب و مردمی در توجه به موضوع فرهنگ مخصوصاً کتاب و کتابخوانی و علی‌الخصوص کتابخانه‌های عمومی و کتابداران قدردانی می‌کنم؛ چه‌آنکه حضور امروز جناب آقای رئیس جمهور در این جلسه مهر تاییدی بر توجه عملی به این مهم است. بعد از سالها ما و همکارانمان در سراسر کشور دلگرم حضور مقام عالی دولت در این جلسه شدیم.

وی همچنین اضافه کرد: درخواست می‌کنم اهتمام دولت به تکمیل پروژه‌های کتابخانه‌های مرکزی استانها در راستای ارتقای شاخص‌های فرهنگی هر منطقه و توسعه‌ کتابخانه‌های سیار و روستایی در راستای تحقق شعار عدالت فرهنگی دولت استمرار یابد.

رمضانی در ادامه عنوان کرد: نمی‌شود از کتابخانه‌ها به عنوان پایگاه فرهنگی و اجتماعی گفت و از همکاران زحمتکش و خدومم، یاد نکنم. کتابداران عزیزی که بی هیچ هیاهویی در راستای گسترش، فرهنگ مطالعه و کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنند و هیچ موضوعی مانع خدمت صادقانه‌ آنها نشده است.

دبیرکل نهاد در پایان تصریح کرد: کتابداران نرم‌افزار فکری و نیروی محرک شبکه‌ گسترده‌ کتابخانه‌های عمومی هستند. جناب آقای دکتر رئیسی همکاران من با مشکلات معیشتی و اقتصادی جدی مواجه هستند؛ البته وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی از ابتدای تشکیل دولت پیگیر حل مسئله بوده‌اند اما نگاه عدالت‌محور و فرهنگ دوست حضرتعالی و خلق مهربان شما به بنده این جسارت را می‌دهد تا امروز و در این محفل صمیمی این درخواست را با شما مطرح و خواهش کنم با دستور ویژه‌تان مشکلات معیشتی این عزیزان زحمتکش در عرصه‌ فرهنگ‌ را مرتفع فرمایید تا این نهاد همچنان قدرتمند به فعالیت‌های خود به عنوان یک پایگاه مردمی و عمومی ادامه دهد.

انتهای پیام/