تالارِ معرفی و پیشنهاد کتابِ صبا

کتاب «تراژدی تنهایی»؛ زندگی نامه‌ی سیاسی محمد مصدق به قلم کریستوفر دو بلگ، دوران نخست وزیری، سقوط و مرگ مصدق را شرح می‌دهد و بیش از آنکه جایگاه سیاسی او را واکاوی کند، به بررسی شخصیت وی می‌پردازد.

این کتاب از کودکی مصدق شروع کرده و در ادامه نوجوانی و جوانی او را دنبال می‌کند. مقاطع حساس و دشوار زندگی‌ او را بررسی کرده و در آخر فرجام تلخ خانه‌نشینی‌اش را نشان می‌دهد.

کتاب تراژدی تنهایی (Patriot of Persia: Muhammad Mossadegh and a tragic Anglo-American coup) بیش از تمرکز بر روی موضوعی آشنا، بزرگ و اسطوره‌ای همچون ملی شدن صنعت نفت، به زندگی و سرگذشت خود مصدق تمرکز دارد و ریشه‌ی شکل‌گیری تصمیم‌ها و پافشاری‌های بعضاً جنون‌آمیز او را به تصویر کشیده است.

کریستوفر دو بلگ (Christopher de Bellaigue) که شیفته‌ی رفتار رندانه‌ی شرقی‌ها (به خصوص ایرانی‌ها) است، در کتابش شرح می‌دهد که رئیس شهربانی و دو پاسبان، به دستور رضاشاه، به محل سکونت مصدق و خانواده‌اش در شمیران می‌روند به او می‌گویند که با آن‌ها برود و در آخر او را به ساختمان شهربانی می‌برند.

فردای همان روز در حالی که با غل و زنجیر می‌خواستند کشان کشان سوار ماشینش کنند او راضی به سوار شدن نمی‌شود و خودش را روی زمین پرت می‌کند. اما پاسبان‌ها او را کتک زده و به زور سوارش می‌کنند. دو دختر او، زهرا و خدیجه این صحنه را می‌بیند. خدیجه جیغ می‌زند و مصدق به همراه آشپزش عازم سفر به شرق ایران می‌شود. پیامد این سفر بیماری رماتیسم مصدق است و جنون دخترش که داغی است بر دل او.

دو بلگ، نویسندۀ این کتاب، چند سالی در ایران زندگی کرده و با حداقل جانب‌گیری به نگارش این اثر پرداخته است. البته که به واسطه‌ی انگلیسی بودنش گاه شیطنت‌هایی را نیز در قلمش می‌توان دید. اما با سیری که بر کودکی تا مرگ این شخصیت بزرگ داشته شما را هر چه بیشتر با شخصیت ممتاز مصدق آشنا می‌سازد.

مصدق بی‌خطا و اشتباه نبوده اما از مصدق السلطنه به دکتر محمد مصدق رسیدن مسیری است که برای طی کردنش باید از مشقت‌هایی بسیار گذشت. چه بسیار مردانی که قبل و بعد از او این مسیر را به بیراهه رفتند.

کتاب «تراژدی تنهایی» به نویسندگی کریستوفر دو بلگ و با ترجمه‌ی بهرنگ رجبی، توسط نشر «چشمه» منتشر و چاپ شده است.