به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری صبا، طاهره مشایخ نویسنده کتاب نوجوان «سلفی با خراب‌کار» و استاد دانشگاه به مناسبت ۱۸ تیر ماه روز ادبیات کودک و نوجوان یاداشتی نوشته که متن آن را در زیر می‌خوانیم:

«به نام خدا

سفر با قالیچه ادبیات

انتخاب ۱۸ تیر به عنوان روز ادبیات کودک و نوجوان و ربط آن با نویسنده فقید معاصر مهدی آذریزدی یکی از خوش‌سلیقگی‌های متولیان حوزه ادبیات است. کسی که برچسب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» نه تنها بر پیشانی خودش خورده بلکه بر پیشانی ادبیات کودک و نوجوان هم خوش درخشیده است. کودک به همان اندازه که به آب و غذا نیاز دارد به غذای روح و روان نیز نیازمند است. ادبیات کودک و نوجوان در عین جذابیت و زیبایی باید قصه خوب و محتوای مناسب سن کودک و نوجوان را هم دارا باشد و آذریزدی چه خوب و نیکو آثارش را قصه‌های خوب نامید. قصه خوب یعنی کودک با خواندنش مهارت زندگی و زیستن بیاموزد. نیازی نیست قصه‌گو خیلی مستقیم‌گویی کند. چگونگی انسان شدن در خلال قصه‌های خوب به کودک انتقال داده می‌شود. چرا که او از بدو تولد با لالایی‌های مادر خو گرفته و به مرور شب‌ها با قصه‌های او به خواب رفته است.

لالالالا گل دشتی همه رفتن تو برگشتی

خداوندا تو پیرش کن خط قرآن نصیبش کن

لالالالا گلم باشی بزرگ شی همدمم باشی

کلام الله تو پیرش کن زیارت‌ها نصیبش کن

خالق ادبیات کودک و نوجوان با استخدام کلمات و بارگذاری محتوای مناسب کودک و نوجوان می‌تواند مهارت‌های زندگی و رسم و رسومات و فرهنگ اقوام را در داستان و شعر کودکان بیاورد و آن‌ها را با تفاوت‌های فردی و قومی و جهانی آشنا کند تا بتواند قدمی در جهت صلح جهانی بردارد. چراکه وقتی کودک از همان ابتدا با تفاوت‌های فردی و قومی و اشتراکاتش آشنا شود کم‌کم قادر خواهد بود از لحاظ روحی و احساسی افرادی را که مثل او فکر نمی‌کنند و مانند او غذا نمی‌خورند و شبیه او زندگی نمی‌کنند، تحمل کند و برای هر تفاوت و عدم‌اشتراکی از راه خصمانه وارد نشود و بلکه راه گفتگو و مدارا را پیش بگیرد. بازنمایی فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌ها از این جهت بسیار اهمیت دارد و ادبیات‌چی ابتدا باید کودک و نوجوان را با ادبیات غنی پیرامون خودش آشنا کند و بعد قدم به قدم به سراغ ادبیات و فرهنگ‌های دیگر ملل برود. آشنایی کودک با اصل و ریشه خود به خودشناسی او نیز بسیار کمک می‌کند. برای همین او باید با ادبیات کهن خود آشنا شود. اینجاست که پای بازآفرینی و بازنویسی ادبیات کهن و مناسب‌سازی متون ادبی برای کودک و نوجوان نیز به میدان باز می‌شود.

برای جذاب و دلچسب کردن ادبیات کودک و نوجوان، موسیقی کلام و زیبایی و هم‌آوایی عبارات نقش بسیار پررنگی دارد. چرا که ادبیات‌چی طبیب روح و روان است و دارویش باید به جای تلخ و گزنده بودن خوشمزه و خوش‌رنگ‌ورو باشد به ذائقه کودک و نوجوان. در این مرحله نقاش و تصویرگر هم می‌تواند به یاری داستان‌نویس بیاید تا با خلق تصاویر زیبا و تاثیرگذار به ماندگاری و تاثیرگذاری کلمات و عبارات در ذهن جامعه هدفش کمک کند.

حتی بارگذاری آموزه‌های دینی و مذهبی هم از طریق ادبیات بسیار کارگشاتر از گفتگوهای مستقیم و به اصطلاح خطابه‌های مذهبی است. کودک و نوجوان با شخصیت‌های قصه و داستان همذات‌پنداری می‌کند و خصایص نیکوی او را جذب می‌کند و به مرور ملکه ذهنش می‌شود. اینجاست که اهمیت خوراک ادبی سره از ناسره خود را نشان می‌دهد. ادبیات‌چی نیازی نیست لزوما شخصیت‌های منفی را بازنمایی کند. بلکه با برجسته کردن شخصیت‌های مثبت می‌تواند ذهن کودک و نوجوان را تسخیر کند و او را از آن خود کند.

از دیگر مهارت‌های زندگی که یک کودک یا نوجوان باید فرا بگیرد مهارت سفر است. او باید یاد بگیرد که انسان لزوما نباید ساکن و راکد باشد و سفر به رشد او کمک می‌کند. او با سفر به سرزمین‌های دور و نزدیک با مردمان دیگر آشنا می‌شود و سرنوشت گذشتگان را هم می‌بیند. اگرچه بسیاری از کودکان و نوجوانان به دلایل مالی و اقتصادی و امروزه به دلیل کرونا امکان سفر ندارند. برای همین می‌توانند با سفر قهرمانشان در داستان‌ها و قصه‌ها، آن‌ها نیز سوار بر قالیچه سفر شوند و به شهرها و سرزمین‌های مختلف سفر کنند. به امید روزی که در تمام شهرهای کوچک و بزرگ سرزمین‌مان کتابفروشی‌هایی مختص کودک و نوجوان داشته باشیم که کودکان و نوجوانان در امنیت روانی و ادبی قدم به این مکان‌ها بگذارند و خانواده‌ها نیز با مراجعه هفتگی به این مکان‌ها و اختصاص بودجه ویژه برای سبد خرید فرزندان‌شان مطمئن باشند خوراک پاک و مناسب در دسترس آنان است.»

انتهای پیام/