داریوش صادقی نویسنده مجموعه «بازی‌های پرورش هوش یک سالگی» که به تازگی به همت انتشارات نیستان منتشر شده است در گفتگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری صبا گفت: در حوزه‌ بازی و آموزش‌های مربوط به هر دوره از رشد کودکان، تاکنون کتاب‌ها و مطالبی زیادی نوشته شده است، اما هر کدام از این مطالب به قسمتی از مهارت و توانایی‌های کودک پرداخته‌اند لذا از مدت‌ها پیش در فکر یک زنجیره‌ آموزشی هدفمند، علمی و به هم پیوسته بودم که آموزش‌های مناسب هر سن را به صورت طبقه‌بندی شده و مهارت محور در اختیار خانواده‌ها قرار دهد.

او ادامه داد: بسیاری از والدین با اشتیاق فراوان سعی می‌کنند از همان بدو تولد کودک خود را آموزش دهند اما خلا بزرگی که در این زمینه وجود دارد این است که هیچ مرجع مناسبی برای این آموزش پیدا نمی‌کنند یا به صورت هدفمند و پیوسته آموزش‌ها را ادامه نمی‌دهند و گاهی اوقات چون نتیجه‌ای از این آموزش‌های پراکنده نمی‌گیرند، از ادامه آموزش در سنین طلایی کودکی منصرف می‌شوند.

این پژوهشگر درباره ایده اولیه تشکیل این مجموعه‌ها توضیح داد: فکر ایجاد یک سیستم آموزشی مبتنی بر روان شناسی کودک که بتواند پیش از دبستان تمام آموزش های مناسب با سن کودک را ارایه دهد، هسته‌ اولیه شکل‌گیری این مجموعه بود. همان طور که با ورود به دبستان، کودکان به صورت هدفمند و برنامه ریزی شده، پله به پله آموزش می‌بینند و متناسب با رشد ذهنی و توانایی شناختی‌شان، درس‌ها و مواد آموزشی تکمیل‌تر و تخصصی‌تر می‌شود، ضروری است که برای آموزش‌های پیش از دبستان هم کاری انجام شود. این مجموعه هم بخشی از این زنجیره‌ آموزشی است که به تازگی توسط انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است.

او در ادامه درباره محتوای و بخش‌های مختلف مجموعه «بازی‌های پرورش هوش یک سالگی» توضیح داد: این مجموعه که برای سنین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی (کودکان یک ساله) تهیه شده، دارای دو جلد کتاب، ۱۰۰ عدد فلش کارت (دارای ۲۰۰ تصویر) است که بیش از هزار بازی را شامل می‌شود. این بازی‌ها با توجه به رشد کودک و به صورت ماه به ماه ارایه شده اند و مهارت‌های ذهنی، حرکتی، گفتاری، شنیداری، دیداری، اجتماعی و خودیاری کودکان را پرورش می‌دهند. نکته‌ منحصر به فرد این بازی‌ها این است که فیلم‌های مربوط به هر بازی و روش انجام آن و نکات آموزشی بسیاری در اپلیکیشن «تِک هوش» که همراه این مجموعه معرفی شده، ارایه می‌شود.

نویسنده مجموعه «پرورش هوش و مهارت‌های نوزاد» خاطرنشان کرد: در سنین تولد تا چهار سالگی مهارت و توانایی‌های کودک باید به طور مرتب ارزیابی شود تا مطمئن شویم که رشد ذهنی و جسمی کودک هماهنگ با سن او پیش می‌رود و در آینده کودک دچار اختلال‌های ادراکی، یادگیری، اجتماعی و ارتباطی نمی‌شود. به تبع آن این مجموعه کتاب ارزیابی دوره‌ای و ماه به ماه کودک دارد که بر اساس منابع معتبر روانشناسی و کتاب های دانشگاهی و پرسشنامه سنین و مراحل کودکان ASQ تهیه شده است. والدین علاوه برآموزش های هدفمند و ماه به ماه می توانند به طور مرتب پیشرفت کودک را ارزیابی کنند و اگر با مشکل یا تعویقی روبه‌رو شدند به رفع یا درمان به موقع و زودهنگام آن بپردازند. این مجموعه علاوه بر کتاب «بازی‌های یک سالگی» که به صورت ماه به ماه بازی های هر مهارت را تفکیک کرده است، تمام مفاهیم و آموزش های یک سالگی را با استفاده از فلش کارت‌ها ارایه کرده است. کودکان یک ساله اگرچه نمی توانند به جز چند کلمه صحبت کنند اما توانایی ادراک شنیداری بالایی دارند و بسیاری از مطالب را متوجه می‌شوند.

صادقی با اشاره به اینکه مهمترین و اساسی ترین دوره‌ شکل گیری شخصیت، توانمندی، اعتماد به نفس و رشد ذهنی کودکان از تولد تا سه سالگی است، عنوان کرد: این چند سال اولیه‌ زندگی دارای دوره‌های بحرانی متعددی است که غیرقابل بازگشت است مثلا یادگیری لهجه (accent) و واج‌های مربوط به یک زبان از تولد تا دوازده ماهگی شکل می‌گیرد و پایان می‌پذیرد. آگاهی از این دوره‌های بحرانی کمک می‌کند که آموزش های مناسب را دقیقا در زمان مناسب در اختیار کودک قرار دهیم. برای نمونه کودکانی که در دو سال اول زندگی دچار فقر شنیداری باشند از لحاظ زبان بیانی دچار مشکل می شوند یا کودکانی که به اندازه کافی چهاردست و پا نروند و یا فعالیت‌های حرکتی دوطرفه مثل شنا و دوچرخه سواری و … انجام ندهند، احتمال دارد بعدا دچار اختلال یادگیری در ریاضیات شوند بنابراین هدف‌گذاری و تمرکز بیشتر کارهای من روی کتاب‌ها و آموزش‌های تولد تا ورود به مدرسه است و فکر می‌کنم هنوز کارهای انجام نشده بسیاری در این زمینه وجود دارد که باید به آن پرداخته شود. در مجموع مجموعه‌ «بازی‌های پرورش هوش یک سالگی» به والدین کمک می‌کند تا جنبه‌های مختلف توانایی و رشد کودک را هماهنگ پیش ببرند و این دوره‌های بحرانی و مهم را به طور کامل و صحیح طی کنند.

او درباره لزوم استفاده از شیوه‌های آموزشی استاندارد تاکید کرد و گفت: مهم ترین مساله این است که والدین از شیوه‌های آموزش استاندارد و معتبر علمی استفاده کنند و این زنجیره آموزش را از همان دوران تولد تا ورود به مدرسه ادامه دهند. لزوم استفاده از این شیوه این است که کودک در هر دوره از رشد جسمی و ذهنی‌اش متناسب با همان دوره آموزش می‌بیند. این مساله کمک می کند تا اعتماد به نفس کودک در آموزش و یادگیری شکل بگیرد و به اندازه‌ درک و ظرفیتش آموزش ببیند. از سوی دیگر کمک می کند تا در هیچ مرحله ای تعویق یا وقفه‌ آموزشی نداشته باشد. برای مثال مفاهیم ریاضی برای کودک یک ساله در سطح درک کردن عدد یک، دو، هیچ، کم، خیلی و زیاد است. اینها را کودک یکساله می فهمد و باید آموزش های آن را به صورت عملی ببیند و درک کند. یا مهارت های حرکتی عضلات بزرگ بدن و عضلات کوچک دست باید از همین سنین پایین با کودک انجام شود. وقتی این تمرین ها را مرحله به مرحله و در هر دوره از رشد با کودک انجام ندهیم، هنگامی که کودک وارد مدرسه می شود به تدریج مشکلات یادگیری بروز می کنند. کودک حساسیت شنیداری لازم برای تشخیص واج های زبان فارسی را ندارد یا حافظه‌ دیداری ضعیفی دارد، نمی تواند ریاضی را درک کند و… . بنابراین والدین می‌توانند با استفاده از این مجموعه و آموزش‌های لازم در هر دوره از رشد کودک، مهارت های او را ارزیابی کنند و در صورت نیاز تمرین های تکمیلی و بازپروری را با او انجام دهند.

صادقی در پایان تصریح کرد: اگر والدین از همان ماه های اول تولد با این زنجیره‌ آموزشی پیش بروند، در پایان یک سالگی به وضوح متوجه می شوند که کودک آن ها از لحاظ ادراک ریاضی، مهارت حرکتی، زبان بیانی، مهارت شنیداری، ارتباط اجتماعی، اعتماد به نفس و مهارت های خودیاری نسبت به همسالان خود تفاوت محسوسی دارد. والدینی که در تحقیقات موردی و به صورت آزمایشی این تمرین ها را با کودک خود انجام داده اند به این تفاوت معنادار اشاره کرده اند.

تاکنون از این زنجیره آموزشی دو مجموعه‌ «هوش نوزادی» و «هوش یک سالگی» توسط انتشارات کتاب نیستان منتشر شده است و به گفته این نویسنده، سایر مجموعه های سنین بالاتر به زودی در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام/